Bài viết tập trung bàn luận một số vấn đề về đặc điểm tổ chức cấu trúc, chức năng và chu kỳ năm (hiện tượng học) của rừng nhiệt đới gió mùa đồng bằng Đông Dương, cũng như các vấn đề về phân loại và điều kiện tái sinh của rừng. | Nghiên cứu khoa học công nghệ ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT RỪNG NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA VIỆT NAM KUZNETSOV NGUYỄN ĐĂNG HỘI PHAN LƯƠNG KUZNETSOVA I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bán đảo Đông Dương là một phần của khu vực Đông Nam Á bao gồm lãnh thổ 3 quốc gia Việt Nam Lào và Campuchia. Đây là một trong số không nhiều trung tâm phát sinh loài thực vật trên thế giới bao gồm cả các đơn vị phân loại bậc cao. Sự đa dạng sinh học ở khu vực này rất cần được bảo vệ trước tiên là bảo vệ môi trường thực vật đặc trưng của các hệ sinh thái rừng. Trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu hiện nay và sự gia tăng áp lực của các hoạt động nhân sinh việc thu thập những kiến thức khoa học về tổ chức không gian và chức năng của hệ sinh thái tự nhiên nguyên sinh ngày càng cấp thiết. Trước đây nghiên cứu thực vật ở Việt Nam chủ yếu tập trung vào các nội dung về phân loại và những tổng quan về hệ thực vật địa phương 2 10 11 12 13 14 28 . Tuy nhiên trong nhiều công trình đã công bố còn có những điểm chưa chính xác một số thông tin về thành phần loài trong quần xã thực vật còn bị nhầm lẫn. Bên cạnh đó đến nay vẫn chưa xác lập được cơ sở khoa học vững chắc về tổ chức cấu trúc chức năng của hệ sinh thái rừng nhiệt đới khu vực Đông Dương. Dù vậy những nghiên cứu theo hướng này đã được Ashton tiến hành ở vùng nhiệt đới của Cựu thế giới và ông đã nhấn mạnh sự cần thiết nghiên cứu sâu về đặc điểm sinh học thực vật rừng đặc biệt là đối với những loài cây gỗ tham gia thành tạo quần xã 1 . Ở Việt Nam nói riêng và Đông Dương nói chung có rất ít các nghiên cứu làm rõ về đặc điểm hình thành và chức năng của rừng nhiệt đới gió mùa. Trong khi đó những nghiên cứu theo hướng này cho phép giải quyết được một số nhiệm vụ trong thực tiễn như phục hồi khai thác sử dụng hợp lý và bảo vệ nguồn tài nguyên rừng nhiệt đới gió mùa. Việc đẩy mạnh khai thác nguồn tài nguyên rừng đã làm gia tăng rối loạn nguồn gen làm mất đi một phần rừng nhiệt đới chỉ trong vòng một thế hệ con người và điều này cũng đã được khẳng định nhiều lần trong các công
