Thơ ca Việt Nam đương đại vừa mang giá trị thi ca của thời kỳ hội nhập văn hoá, vừa dung chứa những trầm tích văn hoá truyền thống của dân tộc và nhân loại. Hệ thống cổ mẫu, huyền thoại được tái sinh và biểu hiện trong thơ đương đại vừa như một chất liệu nghệ thuật để kiến tạo và phản ánh hiện thực, vừa như một phần của huyễn mộng, mơ tưởng, nối kết cá nhân với chiều sâu văn hóa cộng đồng và nhân loại. | CỔ MẪU ÁNH SÁNG - BÓNG TỐI HIỆN THỰC VÀ HUYỄN MỘNG TRONG THƠ VIỆT NAM SAU 1986 HOÀNG THỊ HUẾ NGUYỄN THỊ TÂN LÊ NAM LINH NGUYỄN THỊ HẢI LINH Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế Tóm tắt Khi suy tưởng về thế giới các thi nhân đương đại đều chịu ảnh hưởng của tư tưởng nhất nguyên phương Đông trong âm có dương trong dương có âm trong bóng tối có ánh sáng và ngược lại. Chính vì vậy cặp đôi cổ mẫu Bóng tối và Ánh sáng luôn song hành trong thơ ca đương đại. Bóng tối đồng nghĩa với cái chết sự hủy diệt tan rửa phá hủy đó có thể còn là sự ác độc dục vọng bí ẩn tăm tối. Ngược lại ánh sáng biểu tượng cho sự sống khởi đầu tinh khôi sự hồi sinh hi vọng tình yêu hạnh phúc. Thơ ca đương đại sử dụng các cổ mẫu này như một minh chứng cho sự vận động cho bản hòa ca của sự phục sinh sự chiến thắng của ánh sáng với bóng tối của cái thiện với cái ác. Từ khoá Bóng tối Ánh sáng cổ mẫu Thơ Việt nam đương đại văn hoá. 1. MỞ ĐẦU Thơ ca Việt Nam đương đại vừa mang giá trị thi ca của thời kỳ hội nhập văn hoá vừa dung chứa những trầm tích văn hoá truyền thống của dân tộc và nhân loại. Hệ thống cổ mẫu huyền thoại được tái sinh và biểu hiện trong thơ đương đại vừa như một chất liệu nghệ thuật để kiến tạo và phản ánh hiện thực vừa như một phần của huyễn mộng mơ tưởng nối kết cá nhân với chiều sâu văn hóa cộng đồng và nhân loại. Như một cặp đôi song hành bóng tối và ánh sáng là cặp biểu tượng thường xuyên xuất hiện trong thi ca đương đại là nơi chốn các thi nhân đào sâu thế giới bí ẩn mơ hồ để khám phá và bày tỏ những khát khao tìm về phía ánh sáng. Những cổ mẫu huyền thoại bóng tối ánh sáng được tái sinh sống động trong các tác phẩm thi ca đương đại với nhiều biến thể đa dạng cùng những mối quan hệ nhiều chiều vẫy gọi trí tưởng tượng và khả năng đồng sáng tạo của độc giả. Bởi Thơ ca hiện đại hậu hiện đại ẩn chứa dày đặc các ẩn dụ huyền thoại. Mọi hoạt động hành vi đều có căn nguyên được gieo vào tâm thức nghệ sĩ từ chiều sâu kí ức nhân loại được biểu tượng hóa và đến lượt nó lại làm mới làm sống .
