Bài viết tiến hành tổng hợp các kết quả nghiên cứu được công bố trong và ngoài nước về các loài sinh vật mang EHP có khả năng lây truyền, gây bệnh cho tôm và một số yếu tố có ảnh hưởng đến bệnh EHP. | Trường Đại học Vinh Tạp chí khoa học Tập 49 - Số 3A 2020 tr. 43-50 SINH VẬT MANG VI BÀO TỬ TRÙNG ENTEROCYTOZOON HEPATOPENAEI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN BỆNH VI BÀO TỬ TRÙNG Ở TÔM NUÔI NƯỚC LỢ Lê Thị Mây 1 Trương Thị Mỹ Hạnh 1 Trương Thị Thành Vinh 2 1 Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 1 2 Viện Nông nghiệp và Tài nguyên Trường Đại học Vinh Ngày nhận bài 23 6 2020 ngày nhận đăng 16 9 2020 Tóm tắt Vi bào tử trùng Enterocytozoon hepatopenaei - EHP gây nên bệnh có liên quan đến sự tăng trưởng chậm ở tôm nuôi nước lợ. Bệnh được xác định là có thể lây truyền theo cả chiều dọc từ bố mẹ sang con và chiều ngang từ cá thể này sang cá thể khác . Bài báo này tổng hợp các kết quả nghiên cứu được công bố trong và ngoài nước về các loài sinh vật mang EHP có khả năng lây truyền gây bệnh cho tôm và một số yếu tố có ảnh hưởng đến bệnh EHP. Kết quả đã xác định được 15 loài sinh vật mang EHP bao gồm tôm 5 loài động vật phù du 04 loài cua tép trứng ruốc ốc đinh hàu và giun nhiều tơ 1 loài . EHP đã được ghi nhận có thể tồn tại trong môi trường nước bùn đáy và phân tôm nơi không có tế bào vật chủ hay tế bào vật mang. Một số yếu tố có ảnh hưởng đến EHP đã được ghi nhận bao gồm mùa vụ nuôi tuổi tôm loài tôm và hội chứng đốm trắng. Từ khóa Vi bào tử trùng EHP vật mang yếu tố ảnh hưởng. 1. Đặt vấn đề Vi bào tử trùng Enterocytozoon hepatopenaei gọi tắt là EHP gây bệnh ở tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu thả nuôi tuy nhiên bệnh biểu hiện rõ tỷ lệ thuận theo thời gian nuôi thông qua tốc độ tăng trưởng chậm hơn rất nhiều so với bình thường 18 26 . Bệnh EHP được phát hiện lần đầu tiên trên tôm sú tại Malaysia với biểu hiện bệnh lý chậm lớn dấu hiệu biến đổi mô học và hình ảnh dưới kính hiển vi điện tử vào năm 1989 1 . Sau đó bệnh EHP lần lượt được báo cáo ở các nước có nền nuôi tôm công nghiệp trên thế giới bao gồm Úc 8 Thái Lan 3 Việt Nam 19 Trung Quốc 9 Indonesia và Ấn Độ 23 . Bệnh EHP không gây ra tỷ lệ chết cao trên tôm nhưng ảnh hưởng .
