Bài viết trình bày đặc điểm sinh lý bệnh đái tháo đường típ 2, nguyên nhân và yếu tố thuận lợi cho bệnh xuất hiện, các yếu tố thuận lợi làm xuất hiện hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu máu, tăng glucose máu không nhiễm toan ceton. | CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ TĂNG ÁP LỰC THẨM THẤU DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG 1. ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ BỆNH . Đặc điểm Đây là hội chứng thường gặp ở người mắc đái tháo đường típ 2 trên 60 tuổi nữ thường gặp hơn nam. Bệnh có tiên lượng xấu tỷ lệ tử vong cao ngay cả khi được cấp cứu ở những trung tâm có đầy đủ phương tiện và có những chuyên gia giỏi nếu có qua khỏi cũng thường để lại di chứng. Tăng áp lực thẩm thấu máu do tăng glucose máu không nhiễm toan ceton có thể gặp ở người chưa bao giờ được chẩn đoán đái tháo đường típ 2 và thường là nguyên nhân phải vào viện cấp cứu ở người bệnh đái tháo đường típ 2. Hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu tăng glucose máu có nhiều điểm giống với hôn mê nhiễm toan ceton. Tuy nhiên có nhiều điểm khác nhau nhất là về mức độ tổn thương. Đặc điểm chính của bệnh là tăng glucose máu mất nước và điện giải. Người hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu tăng glucose máu không nhiễm toan ceton có đặc điểm lớn nhất là mất nước đa phần là mất nước nặng. Thường khi đã có triệu chứng rối loạn ý thức trên lâm sàng lượng nước mất có thể chiếm tới 25 trọng lượng cơ thể. Đặc điểm quan trọng để phân biệt với hôn mê nhiễm toan ceton là không có thể ceton hoặc có rất ít trong nước tiểu. Đó là do - Nồng độ insulin tăng cao ở hệ thống cửa làm giảm khả năng tạo ra thể ceton tại gan. - Hệ thống hormon đối lập không bị tăng tiết nhiều không giảm lượng insulin máu nên giảm khả năng ly giải triglycerides từ đó giảm khả năng tạo thể ceton ở gan. - Bản thân sự tăng áp lực thẩm thấu có thể ức chế sự phân huỷ lipid - nguồn tạo ra acid béo tự do để gan tổng hợp nên các thể ceton vì thế lượng ceton cũng không tăng lên. . Nguyên nhân và yếu tố thuận lợi cho bệnh xuất hiện Bệnh thường xuất hiện ngay sau một nhiễm trùng cấp cũng có khi sau một stress về tinh thần hoặc thực thể nhưng nhiều trường hợp không tìm thấy nguyên nhân trực tiếp nào. Có tới 40 các trường hợp hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu tăng glucose máu không nhiễm toan ceton là điều kiện để phát hiện ra người bệnh bị đái tháo .
