Bài viết trình bày được các biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng và chẩn đoán được nhiễm toan ceton và tăng áp lực thẩm thấu do đái tháo đường, đưa ra được phác đồ cấp cứu phù hợp cho các bệnh nhân bị nhiễm toan ceton và tăng áp lực thẩm thấu do đái tháo đường. | CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ NHIỄM TOAN CETON DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG PGS. TS. Nguyễn Minh Núi Bộ môn Khớp và Nội tiết Bệnh viện Quân y 103 Học viện Quân y MỤC TIÊU 1. Trình bày được các biểu hiện lâm sàng cận lâm sàng và chẩn đoán được nhiễm toan ceton và tăng áp lực thẩm thấu do đái tháo đường. 2. Đưa ra được phác đồ cấp cứu phù hợp cho các bệnh nhân bị nhiễm toan ceton và tăng áp lực thẩm thấu do đái tháo đường. 3. Có thái độ khẩn trương tận tình trong cấp cứu bệnh nhân nhiễm toan ceton và tăng áp lực thẩm thấu do đái tháo đường. 1. ĐẠI CƯƠNG Nhiễm toan ceton-hôn mê do nhiễm toan ceton là một biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nguyên nhân là do thiếu insulin trầm trọng gây ra những rối loạn nặng trong chuyển hoá protid lipid và carbohydrate. Tình trạng bệnh lý này bao gồm bộ ba rối loạn sinh hóa nguy hiểm gồm tăng glucose máu nhiễm ceton nhiễm toan kèm theo các rối loạn nước điện giải. Đây là một cấp cứu nội khoa cần phải được theo dõi tại khoa điều trị tích cực. . Đặc điểm sinh bệnh học . Nhiễm toan ceton Là hậu quả của hai yếu tố kết hợp chặt chẽ đó là thiếu insulin và tăng tiết các hormon có tác dụng đối kháng với insulin của hệ thống hormon đối lập glucagon catecholamin cortisol làm tăng glucose máu xuất hiện thể ceton. . Thiếu insulin tăng hormon đối kháng insulin làm tăng sản xuất glucose từ gan và giảm sử dụng glucose ở các mô ngoại vi Khi glucose máu tăng cao sẽ xuất hiện glucose trong nước tiểu đưa đến tình trạng mất nước mất các chất điện giải như natri kali. Thiếu insulin tăng hormon đối kháng insulin làm ly giải mô mỡ phóng thích các acid béo tự do từ đó tăng thành lập thể ceton. Thể ceton gồm aceton sẽ thải qua hơi thở acid acetoacetic và acid 3- - hydroxybutyric là những acid mạnh khi xuất hiện trong máu làm giảm dự trữ kiềm tình trạng toan hoá máu ngày càng tăng tình trạng này càng nặng thêm bởi sự mất nước và giảm lưu lượng máu đến thận. . Rối loạn nước điện giải và thăng bằng kiềm toan Người bệnh nhiễm toan ceton thường mất nước
