Bài viết trình bày mối quan hệ khăng khít không thể tách rời giữa hệ thống kiến thức bản đồ với hệ thống kiến thức địa lý trong SGK Địa lý 9 hiện hành, từ đó nêu lên sự cần thiết phải hoàn chỉnh các thể loại bản đồ của lớp này. | Khoa ðịa lý - 50 năm xây dựng và phát triển MỐI QUAN HỆ GIỮA HỆ THỐNG KIẾN THỨC BẢN ðỒ VỚI HỆ THỐNG KIẾN THỨC ðỊA LÝ 9 VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ TRONG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC LÂM QUANG DỐC Khoa ðịa lý Trường ðHSP Hà Nội I. ðẶT VẤN ðỀ Khoa học ñịa lý là hệ thống khái niệm ñược xây dựng như một cơ cấu trên nền tảng kiến thức ñịa lý. Môn học ñịa lý trong nhà trường lấy khoa học ñịa lý làm cơ sở. Khoa học giáo dục biến khoa học ñịa lý thành môn học ñịa lý trong nhà trường và biến tri thức môn học ấy thành nền tảng kiến thức ñịa lý của học sinh. Môn học ñịa lý trong nhà trường là hệ thống khái niệm. Bài học là một quá trình thầy tổ chức trò hoạt ñộng ñể lĩnh hội một khái niệm và kỹ năng kỹ xảo tương ứng với nó trong một thời gian xác ñịnh ở một trình ñộ phát triển nhất ñịnh. Môn ñịa lý và môn bản ñồ học cùng sinh ra trong một cái nôi ñịa lý học thời cổ ñại do Eratophen ñặt tên. Trải qua quá trình phát triển hai môn khoa học này dần dần tách ra khỏi nhau thành hai ngành khoa học riêng có ñối tượng nghiên cứu rõ ràng và phương pháp nghiên cứu cụ thể. Nhưng càng phát triển thì chúng càng gắn bó với nhau như bóng với hình thể hiện rõ nhất trong các tác phẩm khoa học ñịa lý. Không có công trình ñịa lý nào lại không nghiên cứu từ bản ñồ và không thể hiện kết quả nghiên cứu trên bản ñồ tương tự như vậy không có nội dung ñịa lý nào nghiên cứu trên một lãnh thổ ñược ñưa vào giảng dạy trong nhà trường mà không ñược trình bày trên các thể loại bản ñồ giáo khoa. Phương pháp dạy học ñịa lý chính là sự tổng hợp cấu trúc logic của nội dung và cấu trúc logic của quá trình tiếp thu nhờ các thủ thuật sư phạm. Sự tổng hợp cấu trúc logic nội dung thể hiện ở 1 Mỗi ñối tượng ñịa lý là một khái niệm vật chất có thể liệt vào một phạm trù chung nhất ñịnh. Chúng ñược sắp xếp theo một trình tự lôgic dựa trên lôgic của quá trình tiếp thu kiến thức ñịa lý của học sinh. 2 Mỗi ñối tượng ñịa lý ñều ñược sắp xếp một cách nhất ñịnh trong không gian vì vậy nó ñược ñịnh vị trong hệ quy chiếu không gian trên
