Nội dung của bài viết này là tiến hành nghiên cứu sự ảnh hưởng của cường độ trường tinh thể nhỏ (h3) đến sự chuyển pha của mô hình 2DXY bằng mô phỏng Monte Carlo trên mạng tinh thể hai chiều hình vuông. | NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA TRƯỜNG TINH THỂ h3 ĐẾN SỰ CHUYỂN PHA CỦA MÔ HÌNH XY HAI CHIỀU LƯƠNG MINH TUẤN1 2 DƯƠNG XUÂN NÚI1 3 TRƯƠNG THỊ BẠCH YẾN NGUYỄN ĐỨC TRUNG KIÊN1 ĐÀO XUÂN VIỆT1 4 1 Viện Tiên tiến Khoa học và Công nghệ Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội 2 Bộ môn Vật lí Khoa Cơ khí Xây dựng Trường ĐH Xây dựng Hà Nội 3 Khoa Cơ điện và Công trình Trường ĐH Lâm nghiệp Hà Nội 4 Khoa Khoa học Tự nhiên Trường ĐH Cần Thơ Tóm tắt Hệ vật liệu từ hai chiều có các tham số tới hạn thực nghiệm thường biểu hiện khác thường không thuộc lớp phổ quát Ising cũng như không thuộc lớp phổ quát XY mà có giá trị từ lớp phổ quát Ising đến lớp phổ quát XY. Để nghiên cứu chuyển pha của những vật liệu này người ta đưa ra mô hình chất chuyển pha của mô hình XYhq đã được nghiên cứu bằng lý thuyết tái chuẩn hóa và mô phỏng tác giả đã chỉ ra trong mô hình này với q 4 chỉ có một chuyển pha bậc hai với q gt 4 có chuyển pha KT tuỳ thuộc vào giá trị của q. Tuy nhiên các tham số tới hạn thực nghiệm có những bất thường với cả vật liệu bất đẳng hướng q 4. Do đó chúng tôi khảo sát sự chuyển pha của XYh3 phụ thuộc vào trường tinh thể bất đẳng hướng h3 bằng phương pháp mô phỏng Monte Carlo. Kết quả chỉ ra sự chuyển pha của XYh3 phụ thuộc vào cường độh3 với h3 gt mô hình có một chuyển pha bậc 2 và nhiệt độ chuyển pha giảm khi cường độ trường tinh thể giảm h3 mô hình vẫn có một chuyển pha bậc hai nhưng nhiệt độ chuyển pha không đổi và bằng nhiệt độ chuyển pha KT. Từ khóa Mô phỏng Monte Carlo chuyển pha vật liệu từ mô hình XYhq. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Vật liệu từ hai chiều 2D được quan tâm nghiên cứusôi nổi bằng lí thuyết mô phỏng và thực nghiệm. Các vật liệu từ 2D cóphân cực từ mạnh spin định hướng theo một số hướng nhất định được mô tả bởi mô hình q state clock đồng hồ q trạng thái 1 . Với vật liệu cóphân cực từ yếu spin có thể định hướng tự do trong mặt phẳng được biểu diễn bởi mô hình XY 2 . Nhưng với những vật liệu có biểu hiện trung gian tức là có thể định hướng theo mọi hướng nhưng ưu .
