Với đặc trưng riêng của mình, tín ngưỡng Tứ phủ ở Lạng Sơn đã góp phần làm nên diện mạo văn hóa xứ Lạng cả về phương diện lịch sử, văn hóa và tôn giáo tín ngưỡng. Điều đó được thể hiện qua sự có mặt của các di tích thờ Tứ phủ gắn với các trung tâm buôn bán của người Kinh dọc tuyến quốc lộ 1A, sự đa dạng về nguồn gốc của các ngôi đền, đặc biệt là sự thống nhất trong bài trí điện thần cũng như trong thực hành nghi lễ hầu đồng. | TÔN GIÁO - TÍN NGƯỠNG TÍN NGƯỠNG TỨ PHỦ TRONG VĂN HÓA XỨ LẠNG1 NGUYỄN THỊ YÊN Tóm tắt Với đặc trưng riêng của mình tín ngưỡng Tứ phủ ở Lạng Sơn đã góp phần làm nên diện mạo văn hóa xứ Lạng cả về phương diện lịch sử văn hóa và tôn giáo tín ngưỡng. Điều đó được thể hiện qua sự có mặt của các di tích thờ Tứ phủ gắn với các trung tâm buôn bán của người Kinh dọc tuyến quốc lộ 1A sự đa dạng về nguồn gốc của các ngôi đền đặc biệt là sự thống nhất trong bài trí điện thần cũng như trong thực hành nghi lễ hầu đồng. Là một trong những cái nôi của sự hình thành tín ngưỡng tứ phủ ở miền núi tín ngưỡng Tứ phủ ở Lạng Sơn mang đậm dấu ấn lịch sử xã hội và văn hóa xứ Lạng từ đó góp phần quan trọng vào việc cố kết cộng đồng tộc người và phát triển các loại hình du lịch ở Lạng Sơn nhất là loại hình du lịch tâm linh. Từ khóa Tín ngưỡng Tứ phủ đền thờ Tứ phủ văn hoá xứ Lạng Lạng Sơn Abstract With its own characteristics the belief in the Four Realms in Lang Son province has contributed to the cultural appearance of Lang area in aspects of history culture and religions. This is reflected in the presence of Four Realms worshiping monuments associated with the trading centers of Kinh people along National Highway 1A the diversity of the origins of temples especially the unification in the decoration of the sanctuary as well as in ritual practices in Hau Dong. As one of the cradles of the formation of Four Realms belief in the mountain areas the Four Realms belief in Lang Son bears a strong impression of history society and culture of Lang area thereby making an important contribution to the cohesion of community and ethnic groups and tourism development in Lang Son especially spiritual tourism. Keywords Belief of Four Realms Four Realms temple culture of Lang area Lang Son T rong truyền thuyết về Mẫu Liễu cảnh gia tiên . Đó là nguyên cớ cho cuộc gặp Hạnh thì Lạng Sơn là một trong số gỡ kỳ lạ giữa Tiên chúa và Trạng Bùng Phùng 5 địa phương Nam Định Lạng Sơn Khắc Khoan cùng đoàn sứ bộ tại
