Thiền sư Toàn Nhật Quang Đài không những là một cao Tăng của Phật giáo Việt Nam mà còn là một tác gia lớn của nền văn học Việt Nam. Đến nay, vị trí của thiền sư trong nền văn học dân tộc vẫn chưa tương xứng với số lượng tác phẩm đồ sộ mà thiền sư để lại. Thiền sư Toàn Nhật Quang Đài sáng tác nhiều thể loại, trong đó thể Vãn là sự lựa chọn nổi bật. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 16 Số 3 2020 TÌM HIỂU THỂ LOẠI VÃN TRONG SÁNG TÁC CỦA THIỀN SƯ TOÀN NHẬT QUANG ĐÀI Phan Thạnh Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội Email thichchandao@ Ngày nhận bài 28 11 2019 ngày hoàn thành phản biện 3 01 2020 ngày duyệt đăng 02 4 2020 TÓM TẮT Thiền sư Toàn Nhật Quang Đài không những là một cao Tăng của Phật giáo Việt Nam mà còn là một tác gia lớn của nền văn học Việt Nam. Đến nay vị trí của thiền sư trong nền văn học dân tộc vẫn chưa tương xứng với số lượng tác phẩm đồ sộ mà thiền sư để lại. Thiền sư Toàn Nhật Quang Đài sáng tác nhiều thể loại trong đó thể Vãn là sự lựa chọn nổi bật. Tìm hiểu thể loại Vãn không chỉ giúp chúng ta đánh giá đóng góp của thiền sư mà còn có cái nhìn tổng quát hơn về đặc điểm của vùng văn học Thuận Quảng. Từ khóa Thiền sư Toàn Nhật Quang Đài Thể loại Sáng tác Vãn. Vùng văn học Thuận Quảng được định hình và phát triển với sự xuất hiện mang tính chất hoạch định của Đào Duy Từ bằng hai bài vãn đầy giá trị. Thể loại này là sự lựa chọn của thời đại của thực tiễn tình hình văn học mang tính chất vùng lãnh thổ. Với vùng văn học Thuận Quảng thể loại vãn là thể loại ưu trội góp phần tạo nên diện mạo và đặc điểm văn học vùng này. Sau Đào Duy Từ đã có nhiều tác giả dùng thể loại vãn để sáng tác và đạt nhiều thành tựu. Đến cuối thể kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX thể loại vãn đạt đỉnh cao với số lượng tác phẩm đồ sộ của thiền sư Toàn Nhật Quang Đài. Thể loại vãn trong sáng tác của thiền sư có vị trí và ý nghĩa quan trọng. 1. VÃN - TỪ KHÁI NIỆM ĐẾN THỂ LOẠI VĂN HỌC Theo Từ điển Thiều Chửu thì Vãn kéo lại. Lời vãn lời viếng thương kẻ chết gọi là vãn ca. Vãn ca tiếng họa lại của kẻ cầm phất đi theo xe tang vì thế nên đời sau gọi viếng người chết là vãn. Hình Phước Liên cho rằng Về mặt từ ngữ Vãn Ngâm Khúc Oán Thán ca Từ Hành. đều có nguồn gốc từ trong thư tịch cổ Trung Hoa. Vãn là viếng người chết vãn là bài ca điếu người chết . Tìm hiểu thể loại Vãn trong sáng tác của thiền
