Hệ gốm sắt điện không chì Bi0,5(Na0,82K0,18)(Ti1-xNbx)O3 (viết tắt là BNKT-xNb), với x = 0, 0,01, 0,015, 0,02, 0,03, 0,04, đã được chế tạo bằng công nghệ gốm truyền thống. Ảnh hưởng của nồng độ Nb đến vi cấu trúc và một số tính chất quang, điện của hệ gốm đã được nghiên cứu chi tiết. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 15 Số 1 2020 ẢNH HƯỞNG CỦA NỒNG ĐỘ Nb ĐẾN MỘT SỐ TÍNH CHẤT QUANG ĐIỆN CỦA HỆ GỐM BNKT Phan Đình Giớ Lê Thị Ánh Nhạn Khoa Vật lý Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email pdg_55@ Ngày nhận bài 8 8 2019 ngày hoàn thành phản biện 8 8 2019 ngày duyệt đăng 20 12 2019 TÓM TẮT Hệ gốm sắt điện không chì Bi0 5 Na0 82K0 18 Ti1-xNbx O3 viết tắt là BNKT-xNb với x 0 0 01 0 015 0 02 0 03 0 04 đã được chế tạo bằng công nghệ gốm truyền thống. Ảnh hưởng của nồng độ Nb đến vi cấu trúc và một số tính chất quang điện của hệ gốm đã được nghiên cứu chi tiết. Kết quả thực nghiệm cho thấy khi gia tăng nồng độ Nb mật độ gốm gia tăng và đạt giá trị cao nhất 5 92 g cm3 tại nồng độ x 0 02 mol bên cạnh đó kích thước hạt giảm vi cấu trúc đồng đều các hạt xếp chặt. Tương ứng vi cấu trúc dày đặc với các hạt nhỏ mịn độ truyền qua quang học của mẫu gốm có nồng độ x 0 02 mol đạt giá trị cao nhất trên 41 ứng với bước sóng 790 nm và 36 ứng với bước sóng 680nm và có độ rộng vùng năng lượng cấm lớn nhất Eg 2 78 eV . Nhiệt độ khử phân cực Td và nhiệt độ Curie TC tăng tương ứng từ 65oC đến 145oC và từ 187oC đến 234oC khi nồng độ Nb gia tăng. Gốm thể hiện đặc trưng của một sắt điện relaxor. Từ khóa Vi cấu trúc tính chất quang điện môi sắt điện BNKT. 1. MỞ ĐẦU Trong những năm qua vật liệu sắt điện áp điện trên cơ sở Chì Zirconat Titanat Pb Zr Ti O3 PZT đã được ứng dụng rộng rãi trong các thiết bị truyền động sóng âm bề mặt bộ chuyển đổi cảm biến bộ lọc quang học bộ điều biến và hiển thị do các tính chất điện và quang tuyệt vời của chúng 1_4 . Tuy nhiên cùng với sự thành công của gốm áp điện PZT thì ngày càng có nhiều chì Pb ở dạng oxit chì hoặc chì thải vào môi trường. Điều này xảy ra trong quá trình nung sơ bộ và thiêu kết trong khi gia công thô các thành phần và sau khi sử dụng do việc tái chế và xử lý chất thải. Do đó vấn đề cấp thiết mang tính thời sự trên thế giới hiện nay là cần nghiên cứu tìm kiếm các hệ gốm áp điện không
