Hệ thống sona nhúng VGS-3 có cấu tạo gồm 24 thanh biến tử áp điện dựa trên nền gốm BaTiO3 (BT) được ghép song song với nhau. Để nâng cao tính chất điện môi, sắt điện, áp điện và cải thiện một số tính chất vật lý của gốm BT, hệ vật liệu BaTiO3-x %kl LiBiO2 (BT-xLBO) đã được nghiên cứu, chế tạo và sử dụng để thay thế cho các biến tử trong hệ thống sona nhúng VGS-3. BT-xLBO được tổng hợp thành công tại nhiệt độ 1200 0C bằng phương pháp nung truyền thống. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 16 Số 1 2020 CHẾ TẠO VÀ NGHIÊN CỨU TÍNH CHẤT CỦA GỐM ÁP ĐIỆN BaTiO3 x kl LiBiO2 THAY THẾ CHO CÁC BIẾN TỬ ÁP ĐIỆN TRONG HỆ THỐNG SONA NHÚNG VGS-3 Đỗ Viết Ơn Võ Thanh Tùng Trương Văn Chương Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email dovietonphysic@ Ngày nhận bài 10 01 2020 ngày hoàn thành phản biện 18 02 2020 ngày duyệt đăng 14 7 2020 TÓM TẮT Hệ thống sona nhúng VGS-3 có cấu tạo gồm 24 thanh biến tử p điện dựa trên nền gốm BaTiO3 BT được ghép song song với nhau. Để nâng cao tính chất điện môi sắt điện p điện và cải thiện một số tính chất vật lý của gốm BT hệ vật liệu BaTiO3-x kl LiBiO2 BT-xLBO đã được nghiên cứu chế tạo và sử dụng để thay thế cho các biến tử trong hệ thống sona nhúng VGS-3. BT-xLBO được tổng hợp thành công tại nhiệt độ 1200 0C bằng phương ph p nung truyền thống. Sự ảnh hưởng của chất chảy và nhiệt độ nung thiêu kết vào mật độ và các tính chất điện của hệ gốm đã được nghiên cứu. Hệ gốm thể hiện tính chất điện môi và p điện tốt nhất với hệ số liên kết điện cơ kp k31 hệ số p điện d33 185 pC N và nhiệt độ chuyển pha Tc 98 0C. Với các tính chất điện tốt BT-1 0LBO là hệ vật liệu hứa hẹn sử dụng để chế tạo các biến tử mới và thay thế cho các biến tử hư hỏng trong các thiết bị sona. Từ khóa. Biến tử p điện gốm p điện BaTiO3 chất chảy LBO. 1. MỞ ĐẦU Để làm chủ vùng biển và bảo vệ biển đảo lãnh hảỉ c c căn cứ quân sự lt Hải quân Việt Nam cũng đã chú ý đến đầu tư cho lĩnh vực săn chống ngầm và ngày nay là lực lượng tàu ngầm Kilo hiện đại. Vào những năm 1980 Liên Xô đã trang bị nhiều máy bay trực thăng săn ngầm Ka-28 tại Việt Nam để giám sát chống ngầm với phao nhúng VGS-3 và một số lượng rất lớn phao thủy âm vô tuyến thụ động РГБ-НМ-1. Vật liệu làm anten thủy m được chế tạo từ thời Liên Xô cũ v sử dụng gốm BaTiO3 có nhiệt độ chuyển pha thấp không bền với điều kiện môi trường nhiệt đới nên đã gi hóa c c thông số p điện suy giảm mạnh số lượng biến tử gốm hư hỏng hoàn toàn
