Chèo chải là tên gọi của một loại hình diễn xướng dân gian xứ Thanh, có nguồn gốc xuất xứ từ tín ngưỡng thờ thần, thờ Thành hoàng làng. Những danh thần, Thành hoàng làng ở đây là những người có thật trong lịch sử, những người có công bảo vệ quê hương đất nước, những danh nhân, thần tướng có thể phù hộ, độ trì đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho dân chúng quanh vùng. | TRAO ĐỔI - NGHIÊN CỨU NGHỆ THUẬT CHÈO CHẢI XỨ THANH ThS. Nguyễn Tiến Thành1 Tóm tắt Chèo chải là tên gọi của một loại hình diễn xướng dân gian xứ Thanh có nguồn gốc xuất xứ từ tín ngưỡng thờ thần thờ Thành hoàng làng. Những danh thần Thành hoàng làng ở đây là những người có thật trong lịch sử những người có công bảo vệ quê hương đất nước những danh nhân thần tướng có thể phù hộ độ trì đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho dân chúng quanh vùng. Từ khóa Chèo chải diễn xướng dân gian tín ngưỡng lễ hội. Thanh Hóa là một tỉnh có nhiều loại hình văn hóa dân gian trong đó chứa đựng một kho tàng dân ca dân vũ phong phú về thể loại đa dạng về hình thức diễn xướng được trải rộng khắp các vùng miền quê Thanh phần nhiều vẫn còn tồn tại và đang được phát huy. Trong số đó chúng ta phải kể đến một loại hình nghệ thuật dân gian đã trở nên khá phổ biến đó là chèo chải. Để giải thích về ý nghĩa tên gọi theo chúng tôi tìm hiểu thì chữ Chèo trong Chèo chải là các động tác chèo thuyền trong mô hình của một chiếc thuyền rồng mang tính biểu trưng trên sân đền trên áng hoặc sân đình chứ không phải là nghệ thuật hát Chèo trong hệ thống âm nhạc truyền thống - cổ truyền dân tộc Việt Nam. Còn chữ quot chải quot nghĩa là bơi thuyền con thuyền được di chuyển đến các địa danh địa điểm thông qua phần lời của các khúc hát. Theo nhóm Lam Sơn Chèo chải còn có các tên gọi khác như Chèo trải trong đó chữ trải ở đây được hiểu là dăng có nghĩa là trải thuyền trải cờ quạt sắp thành hàng để diễn xướng hoặc có tên Chèo giải có nghĩa là chèo đua lấy giải . Chèo chải là loại hình nghệ thuật diễn xướng được kết hợp giữa lối hát cá nhân Cái chèo và tập thể Con chèo hay Quân bơi . Cái chèo thực hiện phần hát xướng Con chèo thực hiện phần hát xô hoặc cùng hát với Cái chèo để kết hợp với các động tác múa chèo thuyền hoặc múa tay không cho khớp và tăng độ chính xác. Với cấu trúc theo thể thức ba phần hát vào cuộc hát chính cuộc và hát kết cuộc. Trước khi chuyển các phần thường có câu vỉa do Cái chèo hát sau đó .
