Trong văn hóa của nhiều quốc gia, hình tượng con chó hàm chứa những ý nghĩa tâm linh sâu xa, biểu tượng cho sức mạnh, sự trung thành, thông minh; là hiện thân của thần linh hoặc là trung gian giữa thần linh và con người. Có lẽ do gần gũi với con người và có những phẩm chất mà con người yêu mến, nên hình tượng con chó biểu hiện trong văn hóa khá đa dạng ở từng quốc gia, tộc người. | NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI HÌNH TƢỢNG CON CHÓ TRONG VĂN HÓA TS. Lê Thị Thảo Tóm tắt Trong văn hóa của nhiều quốc gia hình tượng con chó hàm chứa những ý nghĩa tâm linh sâu xa biểu tượng cho sức mạnh sự trung thành thông minh là hiện thân của thần linh hoặc là trung gian giữa thần linh và con người. Có lẽ do gần gũi với con người và có những phẩm chất mà con người yêu mến nên hình tượng con chó biểu hiện trong văn hóa khá đa dạng ở từng quốc gia tộc người. Trong văn hóa Việt Nam mặc dù hình tượng con chó tiếp thu nhiều triết lý từ nước ngoài nhưng lại được biểu hiện một cách hồn nhiên phóng khoáng và hòa đồng gần gũi với tâm thức dân gian người Việt. Từ khóa con chó di sản văn hóa biểu tượng 1. Đặt vấn đề Ở các nền văn hóa Á Đông chó xếp thứ 11 trong 12 con giáp với chi Tuất và một trong những con vật thuộc lục súc - 6 con vật nuôi trong nhà hoặc gần nhà. Câu chuyện Lục súc tranh công2 ẩn chứa nhiều ý nghĩa giáo dục sâu xa nhưng qua đó cũng cho thấy sự quen thuộc và quan trọng của con chó trong đời sống loài người. Bởi vậy con người đã đem những nhận thức mênh mông của mình khoác lên mình nó để con chó trong di sản văn hóa trở thành hiện thân của những thế lực siêu nhiên ẩn dấu trong nó những niềm tin ước vọng và cả những nỗi sợ hãi của con người. Những nhận thức mang tính biểu tượng đó thường bị chồng lấn dưới nhiều lớp ý nghĩa sâu xa mà đến ngày nay rất cần phải bóc tách giải mã để tiệm cận với bản chất lịch sử và văn hóa dân tộc. 2. Những phẩm chất tốt đẹp của con chó trong di sản văn hóa Chó là một trong những loài động vật được con người thuần hóa đầu tiên giúp con người trong việc tìm kiếm thức ăn săn bắt bảo vệ và gắn bó gần gũi với đời sống con người. Chính vì vậy hình ảnh con chó sớm được con người thể hiện trong di sản văn hóa. Trên tường của nhiều hang động và trong mộ táng ở nhiều vùng thuộc phương Tây từ thời đại đồ đồng người ta đã phát hiện nhiều hình vẽ hoặc tượng chó. Thời cổ đại ở Hy Lạp và Lã Mã người ta đã ưa thích dùng chó làm vật nuôi trong nhà .
