Bài viết công bố một số kết quả nghiên cứu về đặc điểm sinh học, sinh thái, diễn biến mật độ quần thể loài rệp sáp giả R. chinensis và đánh giá hiệu lực của một số loại thuốc đối với rệp phục vụ sản xuất bền vững ba kích tím. | Khoa học Nông nghiệp Đặc điểm sinh học sinh thái và phòng chống loài rệp sáp giả Rastrococcus chinensis Hemiptera Pseudococcidae hại cây ba kích tím Morinda officinalis How. Trịnh Xuân Hoạt1 Lưu Thị Xuyến2 Trần Lệ Bích Hồng2 Lê Xuân Vị1 Lê Thị Tuyết Nhung1 1 Viện Bảo vệ Thực vật 2 Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên Ngày nhận bài 10 11 2020 ngày chuyển phản biện 13 11 2020 ngày nhận phản biện 17 12 2020 ngày chấp nhận đăng 23 12 2020 Tóm tắt Cây ba kích tím Morinda officinalis How. được trồng phổ biến tại một số tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam với mục đích sử dụng làm thuốc. Loài rệp sáp giả Rastrococcus chinensis Hemiptera Pseudococcidae được xem là đối tượng gây hại nguy hiểm đối với cây ba kích tím tại Việt Nam. Loài rệp này phát triển và sinh sản thuận lợi ở điều kiện 25oC nhưng không sinh sản khi nhiệt độ tăng lên mức 30oC. Ở điều kiện nhiệt độ 25oC vòng đời là 75 19 ngày tuổi thọ của rệp trưởng thành là 81 ngày thời gian sống là 110 ngày. Trong khi ở điều kiện nhiệt độ 30oC tuổi thọ của rệp trưởng thành rút ngắn còn khoảng 26 ngày và không có khả năng sinh sản. Hiệu lực của hỗn hợp hoạt chất azadirachtin matrine thuốc Golmec 9EC đối với loài rệp sáp giả R. chinensis là 73 44 tại thời điểm 7 ngày sau khi phun và hiệu lực kéo dài đến 14 ngày. Từ khóa ba kích tím Morinda officinalis How. hiệu lực phòng trừ Rastrococcus chinensis rệp sáp giả. Chỉ số phân loại Đặt vấn đề cây ba kích tím tại Quảng Ninh chúng tôi đánh giá loài rệp sáp giả Rastrococcus chinensis là đối tượng gây hại quan Cây ba kích tím thuộc chi Morinda họ Rubiaceae. Chi trọng có khả năng bùng phát thành dịch. Rệp sáp giả là một Morinda có vài chục loài khác nhau với phần lớn là những trong những họ lớn và đa dạng nhất trong đó có nhiều loài cây bụi gỗ nhỏ hoặc dây leo phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đa thực gây hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau 10 . đới. Đa số các loài thuộc chi này bắt nguồn từ Borneo New Ngoài gây hại trực tiếp rệp sáp giả còn tiết ra độc tố gây Guinea phía bắc nước Úc và
