Buồn nôn và nôn sau mổ (BNNSM) là một vấn đề thường gặp trong 24 giờ đầu sau phẫu thuật. Tỉ lệ BNNSM chung khoảng 20- 30% theo Hiệp Hội Gây Mê Hồi Sức Hoa Kì và lên đến 80% ở những bệnh nhân có nguy cơ rất cao về buồn nôn và nôn sau mổ. Bài viết trình bày đánh giá hiệu quả dự phòng buồn nôn và nôn của Dexamethasone trong 24 giờ đầu sau phẫu thuật bệnh lý tiêu hóa bằng phương pháp nội soi. | Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2020 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ DỰ PHÒNG BUỒN NÔN VÀ NÔN CỦA DEXAMETHASONE Ở BỆNH NHÂN PHẪU THUẬT BỆNH LÝ TIÊU HÓA BẰNG PHƯƠNG PHÁP NỘI SOI Ổ BỤNG Tăng Văn Dũng Nguyễn Long Hồ Nguyễn Thị Hồng Điệp I. ĐẶT VẤN ĐỀ Buồn nôn và nôn sau mổ BNNSM là một vấn đề thường gặp trong 24 giờ đầu sau phẫu thuật. Tỉ lệ BNNSM chung khoảng 20- 30 theo Hiệp Hội Gây Mê Hồi Sức Hoa Kì và lên đến 80 ở những bệnh nhân có nguy cơ rất cao về buồn nôn và nôn sau mổ. Phẫu thuật bệnh lý tiêu hóa bằng phương pháp nội soi ổ bụng là phương pháp điều trị ngoại khoa thường qui như cắt túi mật bằng phương pháp nội soi cắt ruột thừa nội soi. Phương pháp nội soi ít xâm hại hơn phương pháp phẫu thuật mở nhưng tỉ lệ buồn nôn và nôn sau mổ cao hơn mổ mở khoảng 40 70 . BNNSM làm bệnh nhân ra mồ hôi nhịp tim nhanh đau bụng kéo dài thời gian nằm ở phòng hồi tỉnh cũng như thời gian nằm viện và tăng nguy cơ mắc Hội chứng Mendelson viêm phổi do hít phải chất nôn. BNNSM mức độ nặng có thể dẫn đến mất nước rối loạn điện giải bục vết mổ chảy máu kéo dài ở vết thương máu tụ và vỡ thực quản. Do vậy dự phòng NBNSM là vấn đề mà các nhà gây mê hồi sức và ngoại khoa đã và đang quan tâm tới trong thời gian gần đây. Trong quá khứ đã có những thuốc để kiểm soát BNNSM những thuốc đó thường là kháng histamin các dẫn xuất phenothiazine kháng cholinergics đối kháng thụ thể dopamine với tác dụng không mong muốn như an thần dysphoria triệu chứng ngoại tháp khô miệng bồn chồn và nhịp tim nhanh. Từ khi khám phá được vùng nhận cảm hóa học CTZ ở sàn não thất IV các chất trung gian hóa học đồng vận dẫn truyền cảm giác nôn tại vùng này tới trung tâm nôn ở hành não đã cắt nghĩa được phần nào cơ chế tác dụng phòng nôn của Dexamethasone. Dexamethasone là thuốc dễ kiếm và giá thành rẻ nhưng chưa sử dụng rộng rãi trong dự phòng BNNSM. Do vậy chúng tôi tiến hành đề tài này với mục tiêu nghiên cứu Đánh giá hiệu quả dự phòng buồn nôn và nôn của Dexamethasone ở bệnh nhân phẫu thuật bệnh lý tiêu hóa bằng phương pháp nội
