Bài viết này nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn ở nhiều nước và khuyến nghị về áp dụng khung khống chế chi phí lãi vay được trừ khi xác định nghĩa vụ thuế thu nhập của doanh nghiệp ở Việt Nam. | 248 HỘI THẢO QUỐC TẾ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA KIẾN NGHỊ ÁP DỤNG KHUNG KHỐNG CHẾ CHI PHÍ LÃI VAY ĐƯỢC TRỪ NHẰM CHỐNG XÓI MÒN CƠ SỞ THUẾ Ở VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP Lê Quang Thuận TÓM TẮT Xói mòn cơ sở thuế và dịch chuyển lợi nhuận là BEPS là vấn đề mang tính thời sự toàn cầu do hành vi chuyển giá trong đó chuyển giá thông qua hoạt động vay vốn của các bên liên kết nhằm làm giảm thiểu nghĩa vụ thuế tính chung cho cả tập đoàn là thủ thuật được nhiều doanh nghiệp nhất là các công ty đa quốc gia áp dụng. Nhiều nước lo ngại về việc tình trạng thất thu thuế nên chính sách thuế TNDN ở một số nước quy định phần lãi mà doanh nghiệp trả đối với vốn vay vượt quá tỷ lệ nhất định về vốn vay trên vốn chủ sở hữu thì không được coi là chi phí được trừ mà phải được coi là cổ tức khi tính thuế. Lý luận và thực tiễn ở nhiều nước đã cho thấy sự cần thiết phải áp dụng các quy định về khống chế chi phí lãi vay. Tại Việt Nam thuế TNDN được áp dụng từ ngày 01 01 1999 và đã trải qua nhiều lần sửa đổi bổ sung cho phù hợp với thực tiễn đảm bảo chính sách ngày càng công khai minh bạch và đồng bộ phù hợp hơn với thông lệ quốc tế và các cam kết quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc tham gia. Tuy nhiên Luật thuế TNDN từ khi được áp dụng ở Việt Nam không có quy định khống chế khoản chi phí lãi tiền vay được trừ vào chi phí đối với trường hợp khoản vay vượt quá nhiều lần vốn chủ sở hữu. Chính vì vậy doanh nghiệp có thể vay vượt gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu dẫn đến chi phí trả lãi tiền vay lớn làm giảm thu nhập chịu thuế dẫn đến giảm nghĩa vụ thuế phải nộp gây thất thu cho ngân sách. Mặt khác việc doanh nghiệp vay gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn tài chính ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh cũng như sự phát triển của nền kinh tế. Do đó quy định khống chế chi phí lãi vay trong chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ góp phần hạn chế doanh nghiệp vay gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu qua đó góp phần chống chuyển giá thông
