Cà chua (Solanum lycopersicum) được trồng phổ biến ở nước ta, với diện tích khoảng - ha, nhưng đang đối diện với nhiều bệnh hại. Bệnh sương mai (Phytophthora infestans), bệnh xoăn vàng lá, và bệnh héo xanh vi khuẩn (Ralstonia solanacearum) đang rất nguy hại cho nhiều vùng trồng cà chua. Chọn lọc bằng chỉ thị phân tử và lây bệnh nhân tạo đã tạo được dòng cà chua TP85 mang gen Ph3 kháng bệnh sương mai; dòng AV10 mang gen Ty2, Ty3 kháng bệnh xoăn vàng lá và gen Bwr-12. CVR9 là tổ hợp lai của TP85 ˟ AV10 nên mang đồng thời gen kháng của các dòng này. | Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 9 118 2020 ỨNG DỤNG CHỈ THỊ PHÂN TỬ TRONG LAI TẠO GIỐNG CÀ CHUA Solanum lycopersicum CHỐNG CHỊU BỆNH SƯƠNG MAI Phytophthora infestans VÀ MỘT SỐ BỆNH HẠI KHÁC Trần Ngọc Hùng1 Đặng Thị Mai1 Phạm Thị Xuân2 TÓM TẮT Cà chua Solanum lycopersicum được trồng phổ biến ở nước ta với diện tích khoảng - ha nhưng đang đối diện với nhiều bệnh hại. Bệnh sương mai Phytophthora infestans bệnh xoăn vàng lá và bệnh héo xanh vi khuẩn Ralstonia solanacearum đang rất nguy hại cho nhiều vùng trồng cà chua. Chọn lọc bằng chỉ thị phân tử và lây bệnh nhân tạo đã tạo được dòng cà chua TP85 mang gen Ph3 kháng bệnh sương mai dòng AV10 mang gen Ty2 Ty3 kháng bệnh xoăn vàng lá và gen Bwr-12. CVR9 là tổ hợp lai của TP85 AV10 nên mang đồng thời gen kháng của các dòng này. Qua đánh giá tính kháng bệnh trong điều kiện có kiểm soát CVR9 chống chịu tốt với bệnh sương mai xoăn vàng lá và héo xanh vi khuẩn. Khảo nghiệm vụ Thu Đông và Xuân Hè từ năm 2015 - 2019 tại các tỉnh phía Bắc cho thấy CVR9 sinh trưởng vô hạn khối lượng quả 100g brix 4 5 năng suất đạt 70 tấn ha. CVR9 thích hợp trồng vụ Thu Đông ở Đồng bằng sông Hồng và các vùng có điều kiện tương tự. Từ khóa Cà chua Solanum lycopersicum bệnh sương mai Phytophthora infestans xoăn vàng lá TYLCV héo xanh vi khuẩn Ralstonia solanacearum chỉ thị phân tử I. ĐẶT VẤN ĐỀ khô phẩm chất và năng suất kém. Virus gây bệnh Theo thống kê diện tích trồng cà chua của Việt xoăn vàng lá ở đồng bằng sông Hồng được xác định nam hiện nay khoảng 24 - 25 ngàn ha trồng tập là ToLCHnV Tomato leaf curl Hainan virus Ha trung tại các tỉnh Đồng bằng sông Hồng - Viet Cuong et al. 2011 . TYLCV được truyền qua ha và Lâm Đồng - ha Tổng cục bọ phấn theo phương thức bền vững. Sản xuất cà Thống kê 2018 . Với diện tích canh tác trên lượng chua ở vùng nóng ẩm còn phải đối diện với bệnh héo hạt giống cần để gieo trồng khoảng 4000 kg năm. xanh do vi khuẩn Ralstonia solanacearum Hayward Hầu hết .