Mục đích của nghiên cứu này là tìm hiểu sự khác biệt về đặc điểm ngữ nghĩa từ vựng của các từ ngữ và đặc điểm ngữ nghĩa-tri nhận của các biểu thức ẩn dụ ý niệm giáo dục. Dựa trên cơ sở lý luận về ngữ nghĩa học từ vựng, ngữ nghĩa học tri nhận và triết lý giáo dục Việt Nam | Tạp chí Khoa học Ngôn ngữ và Văn hóa ISSN 2525-2674 Tập 5 Số 1 2021 TỪ NGỮ BIỂU ĐẠT Ý NGHĨA GIÁO DỤC VÀ BIỂU THỨC ẨN DỤ Ý NIỆM GIÁO DỤC TRONG MỘT SỐ TẠP CHÍ GIÁO DỤC TIẾNG VIỆT HIỆN NAY Hà Thị Hương Trần Văn Phước Trường Đại học Ngoại ngữ Đại học Huế Nhận bài 25 08 2020 Hoàn thành phản biện 30 09 2020 Duyệt đăng 26 04 2021 Tóm tắt Mục đích của nghiên cứu này là tìm hiểu sự khác biệt về đặc điểm ngữ nghĩa từ vựng của các từ ngữ và đặc điểm ngữ nghĩa-tri nhận của các biểu thức ẩn dụ ý niệm giáo dục. Dựa trên cơ sở lý luận về ngữ nghĩa học từ vựng ngữ nghĩa học tri nhận và triết lý giáo dục Việt Nam chúng tôi đã thu thập được 1251 từ ngữ biểu đạt nghĩa giáo dục 713 biểu thức ẩn dụ từ 9 bài viết bằng tiếng Việt về giáo dục Việt Nam làm ngữ liệu nghiên cứu. Ngữ liệu được miêu tả về đặc điểm ngữ nghĩa và được phân loại thành 5 trường nghĩa những biểu thức được miêu tả về đặc điểm tri nhận và phân thành 15 mô hình ẩn dụ ý niệm giáo dục. Từ đó chúng tôi so sánh về những yếu tố ngôn ngữ tri nhận hoặc văn hóa-giáo dục có thể tác động đến các đặc điểm ngữ nghĩa và đặc điểm tri nhận được phân tích và đề xuất một số vận dụng trong giảng dạy và dịch thuật. Từ khóa Biểu thức ẩn dụ ý niệm giáo dục đặc điểm ngữ nghĩa đặc điểm tri nhận 1. Đặt vấn đề Giáo dục theo nghĩa chung là hình thức chuyển tiếp kiến thức kỹ năng và thói quen thông qua quá trình giảng dạy đào tạo hay nghiên cứu từ thế hệ này sang thế hệ khác Dewey 1916 . Giáo dục diễn ra dưới sự hướng dẫn của người khác hay qua quá trình tự học. Những trải nghiệm tác động đáng kể lên suy nghĩ cảm nhận hay hành động của người khác đều được xem là giáo dục. Theo quan điểm lý thuyết về hoạt động của Aleksei Nikolaevich Leontiev Lê Văn Hồng 1995 trích dẫn giáo dục tập trung vào hoạt động sư phạm cụ thể là hoạt động giảng dạy và hoạt động học tập. Giáo dục đi vào ngôn ngữ của con người một cách tự nhiên hình thành nên tập hợp các từ ngữ biểu hiện những yếu tố liên quan đến giáo dục như giáo viên học sinh sách vở nhà trường . .
