Bài viết xây dựng các mô hình ước tính sinh khối cây rừng và lâm phần tển bề mặt đất và dưới mặt đất với biến số độc lập đầu vào của mô hình là đơ giản để có thể áp dụng dữ liệu cung cấp bởi cộng đồng. | KHOA HỌ C CÔNG NGHỆ MÔ HÌNH ƯỚC TÍNH SINH KHỐI RỪNG SỬ DỤNG BIẾN SỐ ĐẦU VÀO CỘNG ĐỒNG CÓ KHẢ NĂNG ĐO ĐẠC Phạ m Tuấ n Anh1 Bả o Huy2 TÓM TẮ T Đ ể thực hiệ n giám sát các bon rừng có sự tham gia trong chươ ng trình Giả m phát thả i từ mấ t rừng và suy thoái rừng UN-REDD cầ n xây dựng các mô hình sinh khố i sử dụ ng các biế n số đầ u vào cộ ng đồ ng có khả nă ng đo đạ c. Các mô hình này cầ n bả o đả m độ chính xác và cung cấ p sai số định lượ ng. Sử dụ ng 222 cây mẫ u chặ t hạ để phát triể n mô hình sinh khố i cây rừng và 323 dữ liệ u ô mẫ u để lậ p mô hình sinh khố i lâm phầ n cho rừng lá rộ ng thườ ng xanh vùng Tây Nguyên. Đ ườ ng kính ngang ngực DBH và tổ ng tiế t diệ n ngang BA đượ c sử dụ ng làm biế n số đầ u vào củ a các mô hình. Ả nh hưở ng củ a BA và chỉ số lậ p địa Si đế n AGB và BGB cũ ng đượ c đánh giá. Mô hình đượ c lựa chọ n chủ yế u dựa vào chỉ số thông tin Akaike Akaike Information Criterion - AIC và các đồ thị trực quan. Các chỉ tiêu thố ng kê thẩ m định chéo mô hình bao gồ m sai lệ ch Bias sai số trung phươ ng RMSPE và sai số tuyệ t đố i trung bình MAPE đã đượ c xác định dựa vào rút mẫ u ngẫ u nhiên để phân chia thành 70 số liệ u cho lậ p mô hình và 30 số liệ u để đánh giá mô hình và đượ c tính trung bình từ 200 lầ n rút mẫ u ngẫ u nhiên lặ p lạ i. Hàm lũ y thừa power đượ c ướ c lượ ng theo phươ ng pháp phi tuyế n tính hợ p lý cực đạ i Maximum Likelihood có trọ ng số và xét ả nh hưở ng củ a các nhân tố lâm phầ n đã thu đượ c độ tin cậ y cao hơ n phươ ng pháp thườ ng đượ c sử dụ ng là tuyế n tính hóa logarit bình phươ ng tố i thiể u. Các mô hình đượ c lựa chọ n vớ i các biế n số đầ u vào cộ ng đồ ng có khả nă ng đo đạ c để ướ c tính sinh khố i cây rừng và lâm phầ n bao gồ m AGB ai DBHb ai là tham số thay đổ i theo chỉ số lậ p địa Si BGB a DBHb TAGB a BAb và TBGB a BAb. Sử dụ ng mô hình lâm phầ n làm giả m số liệ u thu thậ p nhưng tă ng sai số MAPE thêm 9-12 so vớ i mô hình cây rừng. Từ khóa Biế n số đơ n giả n cộ ng đồ ng có sự tham gia mô hình sinh .
