Bài viết vận dụng lý luận dạy học địa lý của các nhà sư phạm lão thành và để đáp ứng với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học địa lý ở THPT, chúng tôi áp dụng phương pháp hình thành kỹ năng khai thác sách giáo khoa Địa lý cho học sinh THPT. | Nghiên cứu khoa học và ñổi mới nội dung phương pháp giảng dạy ñịa lý PHƯƠNG PHÁP HÌNH THÀNH KỸ NĂNG KHAI THÁC SÁCH GIÁO KHOA ðỊA LÝ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BÙI VĂN DIỀN Trường THPT Cẩm Xuyên Hà Tĩnh I. ðẶT VẤN ðỀ Trong quá trình dạy học ðịa lý các phương tiện dạy học ðịa lý ñều ñược giáo viên sử dụng với hai chức năng chính minh họa và làm nguồn tri thức. Nhưng chức năng làm nguồn tri thức có ý nghĩa cực kỳ quan trọng và ñặc biệt quan trọng ñối với việc ñổi mới phương pháp dạy học ñịa lý lấy học sinh làm trung tâm. Theo giáo sư Nguyễn Dược thì có 3 phương thức hình thành kỹ năng khai thác tri thức ñịa lý cho học sinh - Dạy có quy củ các bài thực hành trên lớp. - Hình thành kỹ năng ñịa lý bằng con ñường thực tiễn làm theo mẫu của giáo viên trong quá trình dạy trên lớp. - Ra các bài tập về kỹ năng sau bài học. Các tri thức ñịa lý lại nằm chủ yếu ở trong sách giáo khoa ñịa lý từ lớp 10 ñến lớp 12 bao gồm cả kênh chữ và kênh hình. Kênh hình ở sách giáo khoa ñịa lý thường là bản ñồ lược ñồ sơ ñồ và biểu ñồ. Kênh chữ gồm có phần lý thuyết và các bảng thống kê. Hướng dẫn học sinh khai thác các nguồn tri thức ñịa lý là vấn ñề cơ bản nhất của việc ñổi mới phương pháp dạy học ñịa lý hiện nay. ðó là phương pháp lấy học sinh làm trung tâm. Hướng dẫn học sinh khai thác sách giáo khoa ñịa lý có nghĩa là hướng dẫn học sinh tìm tòi phát hiện ra những tri thức mới ẩn tàng trong sách giáo khoa. Vận dụng lý luận dạy học ñịa lý của các nhà sư phạm lão thành và ñể ñáp ứng với yêu cầu ñổi mới phương pháp dạy học ñịa lý ở THPT chúng tôi áp dụng phương pháp hình thành kỹ năng khai thác sách giáo khoa ñịa lý cho học sinh THPT. II. NỘI DUNG THAM LUẬN Sách giáo khoa ðịa lý THPT gồm có Kênh chữ và Kênh hình. 1. Khai thác tri thức từ quot kênh chữ quot - ðặt các câu hỏi theo yêu cầu mục ñích của tiết dạy ñể học sinh căn cứ vào nguồn tri thức ở SGK tìm ra lời giải ñáp phương pháp này làm học sinh luôn luôn phải ñộng não tìm tòi phát hiện tri thức. Ví dụ Khi dạy bài quot Kết cấu xã hội