Trọng lực và trọng lượng là những lực phổ biến, khá quen thuộc với cấp học phổ thông. Tuy nhiên vẫn có nhiều giáo viên chưa nắm chắc khái niệm của hai lực này; trong một số công trình khoa học, bài giảng, đề kiểm tra đánh giá còn thể hiện sự thiếu chuẩn xác về khái niệm trọng lực, trọng lượng. Do vậy, nội dung bài báo này nhằm giới thiệu cho các bạn đọc quan tâm nắm được khái niệm trọng lực, trọng lượng để phục vụ việc dạy học. | GIỚI THIỆU TRỌNG LỰC VÀ TRỌNG LƯỢNG ðÀO PHÚ QUYỀN Trường ðHSP Hà Nội Trọng lực và trọng lượng là những lực phổ biến khá quen thuộc với cấp học phổ thông. Tuy nhiên vẫn có nhiều giáo viên chưa nắm chắc khái niệm của hai lực này trong một số công trình khoa học bài giảng ñề kiểm tra ñánh giá còn thể hiện sự thiếu chuẩn xác về khái niệm trọng lực trọng lượng. Do vậy nội dung bài báo này nhằm giới thiệu cho các bạn ñọc quan tâm nắm ñược khái niệm trọng lực trọng lượng ñể phục vụ việc dạy học. I. Trọng lực Trọng lực là lực tác dụng lên vật gây cho vật gia tốc rơi tự do g Biểu thức của trọng lực là F F F F FS Q 1 Trong ñó F là trọng lực F F F FS lần lượt là lực hấp dẫn của Trái ñất Mặt trời Mặt trăng các sao ñặt lên vật Q là tổng hợp các lực quán tính ñặt lên vật. ðối với các phần tử ở trên mặt ñất hoặc cách mặt ñất một khoảng h không lớn lắm so với khoảng cách tới Mặt trăng Mặt trời . thì có thể bỏ qua F F FS biểu thức của trọng lực có dạng kM F m 2 R2 Ở ñây m là khối lượng của vật ñược khảo sát. ðơn vị của khối lượng là kilôgam ký hiệu là kg kM ahd 3 là gia tốc hấp dẫn của Trái ñất ñặt lên vật R2 Với k là hằng số hấp dẫn có giá trị 6 khối lượng Trái ñất M 5 bán kính trung bình của Trái ñất R 6 . Thay các giá trị này vào biểu thức 3 ta ñược a hd 9 80 m s2 Kết quả này cho thấy ahd g là gia tốc rơi tự do của các vật trên mặt ñất do Galilê tìm ra bằng thực nghiệm II. Trọng lượng 1. Khái niệm Trọng lượng của một vật là lực do vật ấy tác dụng lên dây treo hay giá ñỡ khi vật cùng dây treo hay giá ñỡ ñứng yên hoặc chuyển ñộng thẳng ñều trong trường trọng lực. Trọng lượng thường ñược ký hiệu là P . Khi nói tới sự nặng nhẹ của vật là ñề cập tới trọng lượng của vật. 2. Phân biệt trọng lực và trọng lượng a. Giống nhau Trọng lực và trọng lượng ñều là lực ñược ño bằng ñơn vị chính là niutơn ký hiệu là N Trong giảng dạy cần chú ý niutơn không viết hoa ñể chỉ ñơn vị ño lực còn Niutơn viết hoa ñể chỉ ông Niutơn Newton . Nếu nói cường ñộ của lực là 50
