Paraquat, tên khoa học là1,1'-Dimethyl-4,4' bipyridilium, thuộc nhóm chất diệt cỏ tác dụng nhanh và không chọn lọc, có tác dụng ăn mòn, nó xúc tác chuyển hóa, đơn electron, gây ra phản ứng oxy hóa, giáng hóa NADPH, peroxy hóa lipid. Kết quả là sinh ra các gốc tự do OH, superoxid,, H2O2 gây hủy hoại tế bào: phổi, thận, gan, tim. | BÀI 12 NGỘ ĐỘC PARAQUAT TS. Nguyễn Trung Nguyên 1. ĐẠI CƯƠNG - Paraquat tên khoa học là1 1 -Dimethyl-4 4 bipyridilium thuộc nhóm chất diệt cỏ tác dụng nhanh và không chọn lọc có tác dụng ăn mòn nó xúc tác chuyển hóa đơn electron gây ra phản ứng oxy hóa giáng hóa NADPH peroxy hóa lipid. Kết quả là sinh ra các gốc tự do OH superoxid H2O2 gây hủy hoại tế bào phổi thận gan tim . Hậu quả suy đa tạng xảy ra trong vài giờ đến vài ngày. Nồng độ đỉnh trong máu sau uống từ 2 đến 4 giờ. - Tỉ lệ tử vong rất cao nói chung 70-90 . - Vì oxy và NADPH tham gia vào quá trình chuyển hóa gây độc thở oxy đẩy nhanh quá trình xơ hóa tại phổi làm cho bệnh nặng lên. 2. NGUYÊN NHÂN - Tự tử là nguyên nhân hay gặp nhất thường gặp ở đối tượng thanh thiếu niên. Đôi khi gặp một bệnh nhân uống nhầm do say rượu hay nhầm do bảo quản paraquat trong chai lọ đựng thông thường. - Có thể gặp ngộ độc ở trẻ em do nhâm lẫn với nước uống. 3. CHẨN ĐOÁN . Lâm sàng - Hỏi bệnh sử BN khai uống hóa chất trừ cỏ màu xanh lọ nhựa đựng dung dịch màu xanh dung lượng 100ml 500ml 1000ml hàm lượng 20 hoặc 5 . Tên hoạt chất là paraquat 1 1 -Dimethyl-4 4 bipyridilium . - Lâm sàng Đến sớm cảm giác đau rát miệng họng dọc sau xương ức và thượng vị. Viêm loét trợt miệng họng thực quản xuất hiện sau nhiều giờ. Sau vài ngày loét miệng họng có giả mạc trắng dày bẩn. Khó thở sớm do tổn thương phổi tràn khí màng phổi tràn khí trung thất phù phổi cấp. Nếu bệnh nhân sống sót sau những ngày đầu xuất hiện khó thở tiến triển suy hô hấp do hiện tượng xơ hóa phế nang tăng lắng đọng collagen. Suy thận sớm trong ngày đầu tiên do tổn thương ống thận trực tiếp hoặc do rối loạn huyết động. Suy thận làm giảm độ thanh thải paraquat làm ngộ độc nặng hơn. Hủy hoại tế bào gan có thể xuất hiện ở những ngày sau. Tổn thương gan có thể hồi phục được chủ yếu bệnh nhân tử vong do tổn thương phổi không hồi phục. 141 Suy tuần hoàn suy tim tụt huyết áp có thể do suy hô hấp cấp tràn tràn khí màng phổi trung thất độc tính trực tiếp trêm tim. Ngừng tim .
