Bài viết trình bày được triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng ngộ độc phospho hữu cơ, thực hành xử trí ngộ độc phospho hữu cơ đúng theo phác đồ, vai trò quan trọng của việc tẩy độc ban đầu đầy đủ, cấp cứu hồi sức cơ bản, . | BÀI 11 NGỘ ĐỘC CẤP HÓA CHẤT TRỪ SÂU PHOSPHO HỮU CƠ . Phạm Duệ Mục tiêu - Trình bày được triệu chứng lâm sàng cận lâm sàng ngộ độc phospho hữu cơ. - Thực hành được chẩn đoán ngộ độc phospho hữu cơ. - Thực hành xử trí ngộ độc phospho hữu cơ đúng theo phác đồ. - Nhận thức được vài trò quan trọng của việc tẩy độc ban đầu đầy đủ cấp cứu hồi sức cơ bản theo dõi sát đánh giá đúng tình trạng bệnh nhân và điều chỉnh liều cách dùng các thuốc giải độc linh hoạt tương ứng. 1. ĐAI CƯƠNG . Định nghĩa Hóa chất trừ sâu phospho hữu cơ PHC là các hợp chất bao gồm carbon và các gốc của axít phosphoric. Có hàng ngàn hợp chất phospho hữu cơ ra đời nhưng vẫn trên cơ sở một công thức hoá học chung R1 O S P R2 O X R3 Hình Cấu trúc phân tử phospho hữu cơ . Cơ chế sinh bệnh Các hợp chất Phospho hữu cơ khi vào cơ thể sẽ gắn với AChE dẫn đến phosphoryl hoá và làm mất hoạt tính của AChE. Hậu quả là acetylcholin tích tụ và kích thích liên tục các receptor ở hậu synap gây lên hội chứng cường cholinergic là bệnh cảnh chính của ngộ độc phospho hữu cơ. ĐOÁN đoán xác định Chẩn đoán xác định ngộ độc cấp PHC dựa vào các tiêu chuẩn sau - Bệnh sử nhiễm độc cấp rõ ràng uống hoặc tiếp xúc thuốc trừ sâu có vỏ thuốc. - Hội chứng cường cholin cấp 1 trong 3 hội chứng M N TKTƯ - Xét nghiệm cholinesterase huyết tương pChE giảm - Xét nghiệm độc chất nước tiểu hoặc trong máu dịch dạ dày Chẩn đoán hội chứng Muscarin M - Da tái lạnh - Đồng tử co 3. ĐIỀU TRỊ . Thuốc giải độc . Atropin - Liều tiêm 2-5 mg tĩnh mạch nhắc lại sau 5 10 phút lần đến khi đạt ngấm atropin sau đó tạm ngừng cho đến khi hết dấu ngấm. Căn cứ thời gian và liều đã dùng mà tính ra liều atropine cần duy trì. - Sử dụng bảng điểm atropin để điều chỉnh liều atropin nguyên tắc dùng liều thấp nhất để đạt được dấu thấm. Ngừng atropin khi liều giảm tới 2mg 24 giờ. - Xử trí khi quá liều tạm ngừng atropin theo dõi sát nếu kích thích vật vã nhiều có thể cho diazepam Seduxen tiêm TM đến khi hết dấu ngấm atropin .
