Ontology biểu diễn tri thức của một lĩnh vực cụ thể và đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng Web ngữ nghĩa. Bài viết này đề xuất phương pháp dựa trên khoảng cách ngữ nghĩa để xây dựng tập tiên đề nhất quán trong quá trình tiến hóa ontology. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 17 Số 1 2020 MỘT PHƯƠNG PHÁP HỖ TRỢ XỬ LÝ TRI THỨC KHÔNG NHẤT QUÁN TRONG TIẾN HOÁ ONTOLOGY Nguyễn Văn Trung1 Nguyễn Thị Bích Lộc1 Trần Đình Sơn2 1 Khoa Công nghệ Thông tin Trường Đại học Khoa học Đại học Huế 2 Cao đẳng Công nghệ Thông tin Đại học Đà Nẵng Email nvtrung@ Ngày nhận bài 31 12 2019 ngày hoàn thành phản biện 14 01 2020 ngày duyệt đăng 02 7 2020 TÓM TẮT Ontology biểu diễn tri thức của một lĩnh vực cụ thể và đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng Web ngữ nghĩa. Khi có sự thay đổi về tri thức của lĩnh vực thì ontology cũng phải được thay đổi gọi là tiến hoá ontology - theo thông qua việc bổ sung chỉnh sửa hoặc xoá các tiên đề để phản ánh tri thức mới. Thách thức lớn nhất trong quá trình tiến hoá ontology đó là ngoài việc phản ánh tri thức mới ontology còn phải bảo đảm tính nhất quán. Bài báo này đề xuất phương pháp dựa trên khoảng cách ngữ nghĩa để xây dựng tập tiên đề nhất quán trong quá trình tiến hoá ontology. Từ khóa tiến hoá ontology xử lý tri thức không nhất quán khoảng cách ngữ nghĩa. 1. MỞ ĐẦU Năm 2001 Tim Berners Lee cùng cộng sự đã đưa ra phác thảo cho một dạng thức mới về nội dung web mà dạng thức này có ý nghĩa đối với máy tính 2 . Thế hệ web sử dụng dạng thức nội dung này - gọi là Web ngữ nghĩa Semantic Web - cho phép máy tính có thể hiểu tri thức được lưu trữ theo đó có thể chia sẻ và tái sử dụng các cơ sở tri thức trong các hệ thống thông tin thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Web ngữ nghĩa là một lĩnh vực nghiên cứu đang phát triển nhanh và nhận được sự quan tâm của cộng đồng nghiên cứu trong thập niên vừa qua. Công nghệ Web ngữ nghĩa đang được áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau trong thực tế như tin-sinh học tin học trong y tế quản trị tri thức công nghệ phần mềm Thành phần quan trọng trong các ứng dụng web ngữ nghĩa là ontology. Trong một ontology người ta định nghĩa các thực thể bao gồm khái niệm thuộc tính cá thể và mối quan hệ giữa các thực thể này theo ngữ .
