Luận án với mục tiêu giúp cho người nghiên cứu, học tập lịch sử mỹ thuật Việt Nam hiệu quả và hiểu rõ hơn về giá trị vốn cổ dân tộc. Từ đó, vận dụng vào dạy môn trang trí cơ bản Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương” | 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Triều Lý 1009 - 1226 và Triều Trần 1226 - 1400 là hai triều đại lớn trong lịch sử dân tộc ta. Thời Lý - Trần đƣợc xem là một giai đoạn lịch sử oanh liệt nhất thời trung đại giai đoạn mà dân tộc ta đã vƣơn lên mạnh mẽ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trải qua một ngàn năm bắc thuộc nghệ thuật độc đáo của ta bị dìm đi mãi đến thời kỳ tự chủ đặc biệt là thời Lý nghệ thuật mới đƣợc nảy nở và phát triển thành nghệ thuật cổ điển vững vàng với nghệ thuật trang trí. Trải qua các cuộc chiến xâm lƣợc một số công trình nghệ thuật bị hƣ hoại nhƣng vẫn để lại nhiều di sản quý báu những di sản này trở thành những tƣ liệu có giá trị nghiên cứu Lịch sử mỹ thuật nƣớc nhà. Qua các thế kỷ cho đến nghệ thuật trang trí thời Lý - Trần xuất hiện nhiều trong nghệ thuật chạm khắc nghệ thuật gốm trang trí trên các bia đá cột rất sinh động đa dạng về đề tài nhƣng do thời gian do chiến tranh tàn phá nên các dấu tích nghệ thuật đó là dấu ấn và ít dạng biểu hiện. Mỹ thuật Lý - Trần là nghệ thuật trang trí kiến trúc phát triển mạnh nhất do thời kỳ này Phật giáo hƣng thịnh đƣợc coi nhƣ quốc giáo nghệ thuật sáng chói nhất đó là kiến trúc và làm gốm sự phát triển mạnh mẽ về đạo Phật đã sản sinh ra nhiều chùa nhiều đề tài đƣợc nghệ nhân ứng dụng trong trang trí nhƣng hoa sen vẫn là họa tiết chủ đạo đƣợc sử dụng nhiều. Hoa sen là vật thiêng liêng về tâm linh đối với các tôn giáo là họa tiết đi theo thời gian của các công trình kiến trúc và điêu khắc cổ Việt Nam. Hoa sen trở thành một motip trang trí phổ biến rộng khắp trên các công trình nghệ thuật và đƣợc sử dụng nhiều trong các họa tiết trang trí liên quan đến Phật giáo nhƣ các bệ tƣợng Phật những tảng đá kê chân cột diềm cửa tháp diềm bệ tƣợng. Ở đâu có điều kiện thích hợp là nghệ nhân dùng hoa sen để trang trí. Nghiên cứu trang trí hoa sen trong mỹ thuật Lý - Trần là tiếp cận một khía cạnh nhỏ của trang trí mỹ thuật truyền thống bởi hoa sen 2 trở thành một môtip trang trí phổ biến trong suốt một thời kỳ .
