Sau Đổi mới 1986, tư tưởng phê bình văn học Việt Nam có nhiều thay đổi. Trí thức Việt hướng ra thế giới để học hỏi, tiếp thu và truyền bá các tư tưởng tích cực vào Việt Nam. Điển hình, có thể kể đến phê bình xã hội học, phê bình đối thoại, phê bình phân tâm học, phê bình hiện sinh, phê bình hậu hiện đại và gần đây nhất là phê bình kí hiệu học. | TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 3 2016 13 TƯ TƯỞNG PHÊ BÌNH VĂN HỌC VIỆT NAM SAU 1986 Lê Huy Bắc1 Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt Sau Đổi mới 1986 tư tưởng phê bình văn học Việt Nam có nhiều thay đổi. Trí thức Việt hướng ra thế giới để học hỏi tiếp thu và truyền bá các tư tưởng tích cực vào Việt Nam. Điển hình có thể kể đến phê bình xã hội học phê bình đối thoại phê bình phân tâm học phê bình hiện sinh phê bình hậu hiện đại và gần đây nhất là phê bình kí hiệu học. Mỗi hướng phê bình đều có mặt mạnh mặt yếu của nó và đã làm phong phú đời sống văn học Việt Nam. Từ khóa Phê bình văn học phê bình văn học sau Đổi mới các khuynh hướng phê bình 1. MỞ ĐẦU Sau Đổi mới 1986 đương nhiên tư tưởng phê bình văn học cũng đổi mới. Cùng với sự hội nhập kinh tế văn hoá Việt Nam vào dòng chảy chung của thời đại nền phê bình lí luận Việt Nam cũng chuyển đổi theo. Dễ nhận thấy là những tư tưởng phê bình văn học lớn của thế giới kể từ thời điểm đó đã được cập nhật không ngừng vào đời sống văn học Việt. Trước đó chúng ta đã có một truyền thống phê bình xã hội học với không ít thành tựu. Cơ sở của phê bình này là những quy chiếu đến các vấn đề lịch sử con người trong đời sống xã hội với một dụng ý giáo huấn rõ ràng. Cách phê bình này không có gì là sai lạc thậm chí nó có thể hiên ngang trong nhóm những tư tưởng phê bình lí luận hàng đầu của nhân loại từ cổ chí kim. Chỉ có điều là sự vận dụng đôi lúc rơi vào cực đoan biến nó thành xã hội học dung tục quy chiếu một cách chủ quan và áp đặt mà không dựa trên bản chất của văn chương là hư cấu và việc giống hay khác với thực tiễn thì đều cần phải xem xét cả khía cạnh thẩm mĩ hay làm văn của người sáng tác. 1 Nhận bài ngày gửi phản biện và duyệt đăng ngày . Liên hệ tác giả Lê Huy Bắc Email lehuybac@ TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 3 2016 14 Phê bình xã hội học văn học vì thế luôn bổ ích cho mọi thời. Nói không quá đây chính là trường phái nghiên cứu văn chương lâu đời và bền vững nhất trong tiến trình lí luận nghệ thuật của nhân .
