Trải qua hơn 2000 năm, ranh giới thành phố Hà Nội có nhiều biến động, phản ánh quy luật phân bố không gian của một thành phố trong “tứ giác nước” với những thăng trầm theo các triều đại trong lịch sử. Từ một khu kinh thành Cổ Loa nhỏ hẹp thời An Dương Vương, vùng Thăng Long được mở rộng hơn bên tả ngạn sông Hồng từ sông Tô Lịch (gần Dâm Đàm – Hồ Tây đến Đại Hồ (Hồ Bảy Mẫu) vào thời Lý - Trần. | TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 3 2016 116 BIẾN ĐỘNG ĐỊA GIỚI THÀNH PHỐ HÀ NỘI QUA CÁC THỜI KỲ LỊCH SỬ Bùi Thị Thanh Hương1 Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Tóm tắt Trải qua hơn 2000 năm ranh giới thành phố Hà Nội có nhiều biến động phản ánh quy luật phân bố không gian của một thành phố trong tứ giác nước với những thăng trầm theo các triều đại trong lịch sử. Từ một khu kinh thành Cổ Loa nhỏ hẹp thời An Dương Vương vùng Thăng Long được mở rộng hơn bên tả ngạn sông Hồng từ sông Tô Lịch gần Dâm Đàm Hồ Tây đến Đại Hồ Hồ Bảy Mẫu vào thời Lý - Trần. Đến thời Lê Thăng Long Bắc Thành mở rộng về phía Bắc bao trọn cả Hồ Tây. Thăng Long có diện tích lớn nhất trong lịch sử khi trở thành tỉnh Hà Nội vào thời nhà Nguyễn. Đến thời Pháp thuộc dù là thủ đô của toàn Liên bang Đông Dương nhưng địa giới của Hà Nội lại bị thu hẹp chỉ bao quanh phạm vi khu phố cổ trước đây. Hà Nội ngày nay đã trở thành một trong 17 thủ đô lớn nhất trên thế giới tính ở thời điểm năm 2008 với diện tích 3271 96 km2 gấp 21 5 lần so với năm 1955. Key words Địa giới Thăng Long Hà Nội bản đồ lịch sử 1. MỞ ĐẦU Hà Nội ngày nay năm trên vùng đất bồi tụ phù sa của ngã ba sông Hồng sông Đuống là trung tâm của đồng bằng Bắc Bộ. Sông Đuống nối liền hệ thống sông Hồng và hệ thống sông Thái Bình tức là nối liền phần phía Tây Tây Nam với phần giữa của tam giác châu Bắc Bộ với phần Đông bắc và phần Đông của tam giác châu ấy. Vào nguyên đại trung sinh cách đây trên 100 triệu năm vùng đồng bằng Bắc Bộ trong đó có Hà Nội là vùng biển xanh . Đến kỷ Đệ tam cách đây 65 triệu năm quá trình biển thoái kết hợp với quá trình bồi lấp phù sa hình thành đồng bằng châu thổ diễn ra mạnh mẽ. Đến kỷ Đệ tứ cách đây 2 triệu năm cơ bản đồng bằng sông Hồng có diện mạo như ngày nay. Hơn một thiên niên kỷ thăng trầm qua nhiều lần thay đổi địa giới hành chính vùng đất Hà Nội vẫn giữ vị thế của một thủ phủ - kinh đô - thủ đô của Việt Nam. Trải qua các triều đại Lý - Trần - Lê - 1 Nhận bài gửi phản biện và duyệt đăng ngày Liên hệ tác
