Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt vùng Đồng bằng Bắc Bộ là một loại hình tín ngưỡng dân gian được ra đời từ rất sớm trong lịch sử. Cùng với thời gian, tín ngưỡng thờ Mẫu đã có sự biến đổi để có thể phản ánh được sự thay đổi của xã hội Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử khác nhau. | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 2 2019 115 NGUYỄN HỮU THỤ SINH HOẠT TÍN NGƯỠNG VÀ MỘT SỐ KHÍA CẠNH KINH TẾ Qua khảo cứu tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt vùng Đồng bằng Bắc Bộ Tóm tắt Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt vùng Đồng bằng Bắc Bộ là một loại hình tín ngưỡng dân gian được ra đời từ rất sớm trong lịch sử. Cùng với thời gian tín ngưỡng thờ Mẫu đã có sự biến đổi để có thể phản ánh được sự thay đổi của xã hội Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử khác nhau. Nếu như trước thế kỷ XVI tín ngưỡng thờ Mẫu gắn nhiều với nền kinh tế nông nghiệp thì sau thế kỷ XVI đã dần chuyển sang phản ánh nền kinh tế hàng hóa với vai trò mới nổi của các thương nhân qua hình ảnh của Thánh Mẫu Liễu Hạnh và Tam Tòa Thánh Mẫu . Cho đến nay tín ngưỡng thờ Mẫu vẫn tiếp tục phát triển trong mối quan hệ mật thiết với hoạt động thương mại. Hàng loạt các đền phủ thờ Mẫu được mọc lên trên con đường buôn bán Bắc - Nam với sự tham gia của hầu hết các con nhang đệ tử là những người làm ăn buôn bán. Khi tham gia vào các sinh hoạt tín ngưỡng thờ Mẫu các con nhang đệ tử đã tìm thấy cho mình chỗ dựa về tinh thần để có thể tự tin tham gia các hoạt động kinh tế. Đồng thời bản thân các cộng đồng dân cư - nơi đặt các đền phủ Mẫu hoặc các bản hội với vai trò trung tâm là các đồng thầy - cũng chịu sự tác động mạnh mẽ trên phương diện đời sống kinh tế. Từ khóa Bắc Bộ tín ngưỡng thờ Mẫu kinh tế. 1. Việt Nam là quốc gia đa dân tộc đa tín ngưỡng với sự góp mặt của rất nhiều các tôn giáo lớn trên thế giới như Phật giáo Kitô giáo Islam giáo cũng như những tôn giáo tín ngưỡng bản địa của người Việt Cao Đài Hòa Hảo thờ Mẫu thờ Thành hoàng làng thờ cúng tổ Trường Đại học Khoa học Xã hội amp Nhân văn Đại học Quốc gia Hà Nội. Ngày nhận bài 13 02 2019 Ngày biên tập 20 02 2019 Duyệt đăng 27 02 2019. 116 Nghiên cứu Tôn giáo. Số 2 - 2019 tiên . Chính sự đa dạng về đời sống tôn giáo tín ngưỡng đó đã dẫn đến những đặc trưng riêng có của mình như L. Cadiere đã rất tinh tế và sâu sắc khi chỉ ra điểm nổi bật nhất của đời sống tín .