Hệ vật liệu phát quang đơn thành phần Sr3B2O6 đồng pha tạp Tb3+ và Eu3+ được chế tạo bằng phương pháp nổ dung dịch. Đặc trưng về cấu trúc và tính chất quang học của vật liệu chế tạo được khảo sát thông qua phổ kích thích phát quang, phổ phát quang cũng như giản đồ nhiễu xạ tia X. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 7 Số 1 2017 SỐ VỊ TRÍ TÂM Eu3 VÀ QUÁ TRÌNH TRUYỀN NĂNG LƯỢNG GIỮA Eu3 VÀ Tb3 TRONG Sr3B2O6 Hồ Văn Tuyến1 Nguyễn Mạnh Sơn2 1 Khoa Khoa học Tự nhiên Đại học Duy Tân Đà Nẵng 2 Khoa Vật lý Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email manhson03@ TÓM TẮT Hệ vật liệu phát quang đơn thành phần Sr3B2O6 đồng pha tạp Tb3 và Eu3 được chế tạo bằng phương pháp nổ dung dịch. Đặc trưng về cấu trúc và tính chất quang học của vật liệu chế tạo được khảo sát thông qua phổ kích thích phát quang phổ phát quang cũng như giản đồ nhiễu xạ tia X. Các phân tích về phổ phát quang ở nhiệt độ thấp của ion Eu3 và thời gian sống của bức xạ đã chỉ ra có hai vị trí tâm quang học Eu3 khác nhau trong mạng nền. Quá trình truyền năng lượng từ Tb3 sang Eu3 cũng đã được quan sát thấy và cơ chế truyền năng lượng được xác định là tương tác lưỡng cực tứ cực. Từ khóa Sr3B2O6 truyền năng lượng Tb3 - Eu3 . I. GIỚI THIỆU Các nguyên tố đất hiếm RE pha tạp vào các vật liệu phát quang đã và đang đóng một vai trò quang trọng trong cuộc sống hiện đại chúng được sử dụng trong các thiết bị hiển thị công nghệ laser và thiết bị chiếu sáng 1 2 3 . Hầu hết các vật liệu nền phát quang được phát triển trên các hệ oxides sunfides fluoride và oxysulfides pha tạp kim loại chuyển tiếp hoặc RE3 . Trong số các họ vật liệu sử dụng như mạng nền thì vật liệu borate có những lợi thế nhất định như nhiệt độ tổng hợp thấp độ ổn định tốt và vật liệu ban đầu rẻ 4 5 . Đóng vai trò là một thành phần quang trọng trong họ vật liệu borate Sr3B2O6 đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ các nhà nghiên cứu. Gần đây các báo cáo về Sr3B2O chủ yếu tập trung nghiên cứu tính chất quang của vật liệu khi pha tạp ion Eu2 cũng như nghiên cứu điều kiện công nghệ chế tạo 1 6 7 . Trong khi đó Sr3B2O6 pha tạp ion Eu3 hiện rất ít được quan tâm các công bố về vật liệu này rất hạn chế. Bên cạnh đó ta biết rằng ion Tb3 và ion Eu3 là hai nguyên tố quan trọng trong các vật liệu phát quang chúng