Thơ văn xuôi Việt Nam tiền hiện đại nhìn từ hệ hình tư duy

Thơ văn xuôi Việt Nam tiền hiện đại thuộc kiểu thơ truyền cảm, kiểu tư duy liên tục, tuyến tính. Kiểu tư duy này thể hiện nổi bật qua cách xây dựng hình tượng đơn tuyến, vận động một cách tuần tự; qua cách lựa chọn ngôn ngữ - loại ngôn ngữ trong sáng, rõ nghĩa, giàu màu sắc, giàu giá trị biểu cảm; qua việc bảo lưu tính nhạc ở hình thức lời thơ - như một chất “bôi trơn” trong vai trò truyền dẫn cảm xúc. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 7 Số 2 2017 THƠ VĂN XUÔI VIỆT NAM TIỀN HIỆN ĐẠI NHÌN TỪ HỆ HÌNH TƢ DUY Nguyễn Thị Chính Trường Đại học Đồng Tháp Email ntchinhdhdt@ TÓM TẮT Thơ văn xuôi Việt Nam tiền hiện đại thuộc kiểu thơ truyền cảm kiểu tư duy liên tục tuyến tính. Kiểu tư duy này thể hiện nổi bật qua cách xây dựng hình tượng đơn tuyến vận động một cách tuần tự qua cách lựa chọn ngôn ngữ - loại ngôn ngữ trong sáng rõ nghĩa giàu màu sắc giàu giá trị biểu cảm qua việc bảo lưu tính nhạc ở hình thức lời thơ - như một chất bôi trơn trong vai trò truyền dẫn cảm xúc. Từ khóa thơ văn xuôi tiền hiện đại hệ hình tư duy. Thơ văn xuôi prose poem là thể loại thơ viết bằng văn xuôi. Cụ thể hơn nó là thể thơ có cấu trúc câu giống như câu văn xuôi tổ chức theo mô hình văn bản văn xuôi không chịu sự ràng buộc của hệ thống niêm luật nào. Thơ văn xuôi tồn tại ở hai dạng. Dạng chuẩn là những bài thơ được trình bày theo hình thức văn bản văn xuôi tự do không phân dòng có chăng chỉ phân đoạn. Dạng mở rộng đó là khi vùng mờ vùng tranh chấp của thơ văn xuôi kéo dài. Khi đó nếu kéo về phía trục thơ thuộc về thơ văn xuôi sẽ gồm cả những bài thơ tự do có câu thơ dài từ 11 12 âm tiết trở lên kéo về phía văn xuôi nó cũng gộp cả những bài văn xuôi trữ tình giàu chất thơ có dung lượng tương đối ngắn. Ta có thể hình dung qua sơ đồ sau TVX mở rộng TVX chuẩn TVX mở rộng Thơ Văn xuôi Thơ tự do nhiều âm tiết Thơ văn xuôi Văn xuôi trữ tình Trong hệ thống các hình thức và thể loại thơ ca dân tộc thơ văn xuôi ra đời muộn nhất song nó vẫn theo sát từng bước phát triển của nền thơ dân tộc có mặt trong từng bước chuyển hệ hình. Đến nay nó còn được xem là một thể loại đầy tiềm năng. Về vấn đề ba hệ hình thơ tiền hiện đại hiện đại và hậu hiện đại do Việt Nam là vùng lõm của thế giới phẳng nên các hệ hình không nối tiếp nhau mà gối tiếp nhau . Chính sự gối tiếp đó tạo ra sự đồng tồn các hệ hình tồn tại song song với nhau 7 . Đặc điểm này không chỉ thể hiện ở nền thơ