Lý thuyết đánh giá là một mô hình chức năng có ý nghĩa liên nhân ở cấp độ ngữ nghĩa diễn ngôn, chủ yếu nghiên cứu cá nhân con người đã vận dụng ngôn ngữ như thế nào để đánh giá, chọn lựa lập trường, từ đó dựa vào nguồn đánh giá để thương lượng, điều tiết các mối quan hệ xã hội. Bài viết giới thiệu tình hình phát triển và ứng dụng lý thuyết đánh giá trong nghiên cứu tác phẩm văn học ở Trung Quốc hiện nay. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 14 Số 3 2019 KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN VÀ ỨNG DỤNG LÝ THUYẾT ĐÁNH GIÁ TRONG NGHIÊN CỨU TÁC PHẨM VĂN HỌC Ở TRUNG QUỐC Nguyễn Thị Linh Tú Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email linhtu_nguyen@ Ngày nhận bài 4 7 2018 ngày hoàn thành phản biện 27 8 2018 ngày duyệt đăng 02 7 2019 TÓM TẮT Lý thuyết đánh giá là một mô hình chức năng có ý nghĩa liên nhân ở cấp độ ngữ nghĩa diễn ngôn chủ yếu nghiên cứu cá nhân con người đã vận dụng ngôn ngữ như thế nào để đánh giá chọn lựa lập trường từ đó dựa vào nguồn đánh giá để thương lượng điều tiết các mối quan hệ xã hội. Tại Trung Quốc trào lưu nghiên cứu ngôn ngữ nghiên cứu tác phẩm văn học dưới góc nhìn của Lý thuyết đánh giá đã đạt được những kết quả đáng khích lệ điều này khiến giới nghiên cứu ngôn ngữ trong nước quan tâm và cái nhìn khách quan hơn về hệ thống lý thuyết này tạo cơ hội để lý thuyết này phát triển ở một tầm cao mới. Trong bài viết này chúng tôi muốn giới thiệu tình hình phát triển và ứng dụng lý thuyết đánh giá trong nghiên cứu tác phẩm văn học ở Trung Quốc hiện nay. Từ khóa Chức năng liên nhân Lý thuyết đánh giá Tác phẩm văn học. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Lý thuyết đánh giá Appraisal System là một mô hình chức năng có ý nghĩa liên nhân ở cấp độ ngữ nghĩa diễn ngôn do Martin sáng tạo phát triển trên cơ sở vốn có của Ngôn ngữ chức năng hệ thống của Halliday. Theo Martin và White 2005 Lý thuyết đánh giá vận hành trong siêu chức năng liên nhân để bày tỏ quan điểm của bản thân về hành vi con người về các hiện tượng sự vật trong cuộc sống xã hội thế giới tự nhiên và từ đó tìm hiểu hoặc làm thay đổi quan điểm của người khác về những sự vật hiện tượng đó 30 . Lý thuyết đánh giá cung cấp cơ sở cho các phân tích có liên quan đến các giá trị và giọng điệu trong văn bản. Theo Nguyễn Hồng Sao 2010 Mô hình đánh giá là một hệ thống các chọn lựa để có thể mã hóa các phạm trù Thái độ Attitude về mặt ngữ nghĩa tạo điều kiện cho việc khám phá các loại giá trị được
