Đề tài người phụ nữ là một đề tài lớn trong văn học Việt Nam. Khác với tuồng cổ thường ca ngợi những tấm gương "anh hùng, liệt nữ", Đào Tấn xây dựng hình tượng người phụ nữ trong các tuồng bản của mình ở ba phương diện: Người phụ nữ − tự chủ, người phụ nữ − hiện thân của sự hi sinh, người phụ nữ − khát vọng hạnh phúc. | TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 9 2016 85 HÌNH TƯỢNG NGƯỜI PHỤ NỮ TRONG TUỒNG BẢN CỦA Đ O TẤN Đinh Thị Kim Thương1 Trường Đại học Thủ ñô Hà Nội Tóm tắt tắt ắt Đề tài người phụ nữ là một ñề tài lớn trong văn học Việt Nam. Khác với tuồng cổ thường ca ngợi những tấm gương quot anh hùng liệt nữ quot Đào Tấn xây dựng hình tượng người phụ nữ trong các tuồng bản của mình ở ba phương diện người phụ nữ tự chủ người phụ nữ hiện thân của sự hi sinh người phụ nữ khát vọng hạnh phúc. Từ khoá khoá phụ nữ tuồng Đào Tấn 1. MỞ ĐẦU Viết về người phụ nữ là một ñề tài lớn trong văn học Việt Nam. Từ trước thế kỉ XVI hình tượng người phụ nữ ñã xuất hiện trong các tác phẩm văn xuôi tự sự cũng như thơ ca. Đó là hình ảnh các nhân vật truyền thuyết như bà mẹ Âu Cơ mang trăm trứng nở trăm con hay những vị anh hùng dân tộc như Bà Trưng Bà Triệu sống ñánh giặc chết hoá thành phúc thần giúp dân giúp nước hoặc các nhân vật khác như Mị Châu vì quot tình yêu lầm lỡ quot mà bị kẻ thù lợi dụng ñến mất nước tan nhà công chúa Tiên Dung thích ngao du sơn thuỷ từ bỏ cuộc sống phú quý trong cung ñiện kết duyên cùng chàng ñánh cá Chử Đồng Tử sống cuộc ñời hạnh phúc bên bến sông hay nàng quận chúa A Kim yêu say ñắm Hà Ô Lôi một người vừa xấu vừa ñen nhưng có giọng ca mê hồn Lĩnh Nam chích quái . Trong lĩnh vực thơ ca ta cũng thấy có một số bài ngâm vịnh về người phụ nữ như các bài Vịnh nàng Điêu Thuyền Vịnh Mị Ê Vịnh Chiêu Quân Hồng Đức Quốc âm thi tập hoặc các bài nói về nỗi buồn thương của các thiếu phụ bị tình duyên dang dở như bài Chức Nữ nhớ Ngưu Lang Tiên Tử mong Lưu Nguyễn Hoàng Giang ñiếu Vũ Nương Lê Thánh Tông . Tuy nhiên ở giai ñoạn này hình tượng phụ nữ chưa thực sự ñược phản ánh một cách có chủ ý trong văn học mà chỉ mới xuất hiện lẻ tẻ trong văn xuôi lịch sử trong thần phả trong truyện dân gian hoặc trong các bài thơ ñiếu vịnh. 1 Nhận bài ngày gửi phản biện và duyệt ñăng ngày Liên hệ tác giả Đinh Thị Kim Thương Email dtkthuong@ 86 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI Sau .