Giọng điệu là yếu tố quan trọng làm nên bản sắc riêng của một nhà văn, một trào lưu, một trường phái và rộng ra là cả một thời đại văn học. Khảo sát thực tiễn văn xuôi Việt Nam đương đại, từ phương diện giọng điệu trần thuật, trong đó nổi lên một số kiểu giọng điệu chủ âm là giọng hoài nghi, chất vấn; giọng giễu nhại; giọng thương cảm, xót xa. | TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 13 2017 53 GIỌNG ĐIỆU TRONG VĂN XUÔI VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI Nguyễn Thị Tuyết Minh1 Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Tóm tắt tắt ắt Giọng ñiệu là yếu tố quan trọng làm nên bản sắc riêng của một nhà văn một trào lưu một trường phái và rộng ra là cả một thời ñại văn học. Khảo sát thực tiễn văn xuôi Việt Nam ñương ñại từ phương diện giọng ñiệu trần thuật chúng tôi thấy nổi lên một số kiểu giọng ñiệu chủ âm là giọng hoài nghi chất vấn giọng giễu nhại giọng thương cảm xót xa. Từ khóa khóa giọng ñiệu văn xuôi Việt Nam ñương ñại. 1. MỞ ĐẦU Giọng ñiệu là phạm trù thẩm mĩ của tác phẩm văn học phản ánh lập trường xã hội thái ñộ tình cảm và thị hiếu thẩm mĩ của tác giả có vai trò rất lớn trong việc tạo nên phong cách nhà văn và tác dụng truyền cảm cho người ñọc 5 . Giọng ñiệu là yếu tố quan trọng làm nên bản sắc riêng của một nhà văn một trào lưu một trường phái và rộng ra là cả một thời ñại văn học. Văn xuôi Việt Nam trước 1975 có chủ âm là giọng khẳng ñịnh tự tin rưng rưng cảm hứng trước cái cao cả anh hùng. Nó nhất quán với yêu cầu diễn ñạt một hiện thực lí tưởng lạc quan - hiện thực ñược cộng ñồng phê chuẩn. Văn xuôi sau 1975 ñặc biệt là sau 1986 chủ yếu hướng tới giá trị cá nhân kinh nghiệm cá nhân tức là hướng ñến tính ña chiều của hiện thực và con người do vậy giọng ñiệu có sự chuyển ñổi và trở nên ña dạng. Bên cạnh giọng tự tin tự hào người ñọc còn bắt gặp giọng chua xót ngậm ngùi. Bên cạnh giọng chất vấn tranh biện có giọng trầm tư chiêm nghiệm Có khi cùng một lúc thấy ñan xen cả giọng hài hước lẫn giọng nghiêm trang. Có những tác phẩm khiến ta nghĩ ñến bản hòa âm của hỗn hợp giọng ñiệu. Và khái niệm ña âm ña thanh dường như không còn xa lạ với văn xuôi Việt Nam giai ñoạn này. Sự ña dạng giọng ñiệu trong văn xuôi Việt Nam sau 1986 khởi phát từ sự cách tân trong nguyên tắc tổ chức giọng mà nổi bật là nguyên tắc ñối thoại. Tác phẩm thường hướng ñến người tiếp nhận như một quan hệ ñối thoại chứ không áp ñặt Mùa trái cóc ở 1 Nhận bài ngày
