Nghiên cứu này chỉ ra những đặc trưng của hành động lời nói xin lỗi trong tiếng Việt và tiếng Nhật, đồng thời nêu rõ các điểm giống và khác nhau trong cách sử dụng các cách thức xin lỗi của sinh viên Việt Nam và sinh viên Nhật Bản, tìm nguyên nhân gây ra sự khác biệt đó từ góc nhìn lý thuyết lịch sự của Brown và Levinson. | Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy ngôn ngữ lần thứ VI CÁC CÁCH THỨC XIN LỖI TRONG TIẾNG VIỆT VÀ TIẾNG NHẬT - ĐỐI CHIẾU DỰA TRÊN LÝ THUYẾT LỊCH SỰ CỦA BROWN VÀ LEVINSON Lê Thị Hồng Vân Trƣờng Đại học Ngoại ngữ Đại học Huế Tóm tắt Nghiên cứu này chỉ ra những đặc trƣng của hành động lời nói xin lỗi trong tiếng Việt và tiếng Nhật đồng thời nêu rõ các điểm giống và khác nhau trong cách sử dụng các cách thức xin lỗi của sinh viên Việt Nam và sinh viên Nhật Bản tìm nguyên nhân gây ra sự khác biệt đó từ góc nhìn lý thuyết lịch sự của Brown và Levinson. Nghiên cứu đƣợc lấy số liệu từ khảo sát trên phiếu điều tra với đối tƣợng là 100 sinh viên ngƣời Việt và 100 sinh viên ngƣời Nhật cho 4 tình huống với mức độ từ nhẹ tới nghiêm trọng đặt trong 3 mối quan hệ là bố mẹ bạn bè và thầy cô. Kết quả điều tra cho thấy có nhiều khác biệt trong cách sử dụng các cách thức xin lỗi giữa sinh viên Việt Nam và sinh viên Nhật Bản qua đó cũng thấy đƣợc một nét khác biệt trong văn hóa giữa hai quốc gia. Từ khóa cách thức xin lỗi lý thuyết lịch sự Brown và Levinson 1. Mở đầu Hành động lời nói xin lỗi tồn tại trong bất cứ ngôn ngữ nào và đƣơng nhiên tiếng Việt và tiếng Nhật cũng không phải ngoại lệ. Sử dụng lời xin lỗi trong những trƣờng hợp cần thiết có thể giúp cải thiện mối quan hệ giữa ngƣời nói và ngƣời nghe tránh cho mối quan hệ trở nên xấu đi. Tuy nhiên nếu nhƣ việc nói lời xin lỗi với ngƣời cùng ngôn ngữ là một việc khó khăn thì việc dùng lời xin lỗi thế nào cho hợp lý với ngƣời nghe khác ngôn ngữ khác văn hóa lại càng khó khăn hơn nữa. Đặc biệt ngƣời Việt và ngƣời Nhật có sự khác biệt rất lớn trong việc sử dụng lời xin lỗi. Theo suy nghĩ của ngƣời Việt thì ngƣời Nhật luôn xin lỗi quá nhiều trong khi thực tâm chƣa hẳn đã cảm thấy có lỗi còn ngƣời Nhật lại luôn có ấn tƣợng về ngƣời Việt là không biết xin lỗi không biết nhận lỗi về mình. Chính vì có quá nhiều khác biệt trong việc dùng lời xin lỗi giữa hai nền văn hóa nên khi giao tiếp ngƣời .
