Tự chủ là một đặc trưng cơ bản của quản trị đại học; bài viết trình bày tầm quan trọng của tự chủ đại học; tình hình tự chủ đại học ở Việt Nam và thế giới. | MỘT SỐ Ý KIẾN VỀ TỰ CHỦ ĐẠI HỌC Vũ Ngọc Hoàng Hiệp hội các trường đại học cao đẳng Việt Nam 1. Tự chủ là một đặc trưng cơ bản của quản trị đại học - Thuở xưa khi mới ra đời các đại học đầu tiên phần nhiều là của tôn giáo hoặc của nhà nước để đào tạo ra những con người truyền đạo hoặc làm công chức nhà nước. Ngày đó đại học chưa có tự chủ. Sau này đại học được thế tục hóa phục vụ mục tiêu phát triển con người và sự phát triển xã hội nói chung. Từ đó đại học có nhu cầu tự chủ tạo ra một bước tiến lớn trong phát triển giáo dục đại học nói riêng và phát triển xã hội nói chung. - Đại học gắn với tự chủ đương nhiên là tự chủ quan niệm hiện đại là vậy. - Chưa tự chủ chưa phải là đại học theo đúng nghĩa của nó. - Phân biệt với phổ thông cấp 4 - Mà ngay cả trung học phổ thông cấp 3 rồi cũng phải tự chủ dần vì phổ thông cơ bản cũng sẽ kết thúc ở trung học cơ sở. Còn phổ thông trung học là giai đoạn bắt đầu hướng vào nghề nghiệp. Trong đó sẽ có tự chủ về chương trình lúc đầu là một nửa sau là toàn bộ. 2. Vì sao phải có tự chủ đại học - Tính đa dạng của con người và nghề nghiệp đòi hỏi quản trị phải phù hợp với đối tượng. Tự chủ đáp ứng kịp thời hơn so với không được tự chủ. Ngày nay thế giới và tiến bộ của khoa học công nghệ rất nhanh càng đòi hỏi sự ứng phó linh hoạt năng động. - Đại học phải tập trung cho phát triển năng lực Người. Mà năng lực Người trước tiên là năng lực tư duy độc lập. Khả năng tư duy độc lập là dấu hiệu và biểu hiện của sự trưởng thành. Không thể tạo ra sản phẩm tư duy độc lập khi nhà trường và thầy cô giáo không được tự chủ trong đào tạo. - Mặt khác chủ quản như ở VN thì phần nhiều là một cơ quan hành chính hay đoàn thể không phải đơn vị sự nghiệp đào tạo về mặt chương trình và quản trị đào tạo sẽ không có chuyên môn sâu không thể giỏi bằng tập thể một trường đại học trên phương diện đó. Vì thế cơ chế tự chủ thay cho cơ chế chủ quản là khách quan. - Chỉ trừ trường hợp đối với các trường thuộc Bộ Quốc phòng và Bộ Công An vì tính đặc thù đào tạo riêng .
