Bằng cách sử dụng kết hợp các phương pháp sắc ký, năm hợp chất gồm, 4,5- dihydroblumenol A (1), kaempferol-3-β-D-(6-O-trans-p-coumaroyl)glucopyranoside (2), 3,4ʹ,7,8-tetrahydroxyflavone (3), 2-O-β-D-glucopyranosyl methyl salicylate (4), 3- O-methylquercetin (5) đã được phân lập từ phần trên mặt đất của cây an xoa (Herlicteres hirsuta) thu hái tại tỉnh Gia Lai. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 18 Số 2 2021 HOẠT TÍNH BẢO VỆ GAN CỦA CÁC HỢP CHẤT PHÂN LẬP TỪ CÂY AN XOA HELICTERES HIRSUTA THU HÁI Ở GIA LAI Huỳnh Lê Nhật Tiến Phan Huỳnh Xuân Win Lương Văn Tri Trường THPT Lê Lợi Gia Lai Email luongvantri2014@ Ngày nhận bài 17 12 2020 ngày hoàn thành phản biện 5 01 2020 ngày duyệt đăng 15 4 2021 TÓM TẮT Bằng cách sử dụng kết hợp các phương pháp sắc ký năm hợp chất gồm 4 5- dihydroblumenol A 1 kaempferol-3-β-D- 6-O-trans-p-coumaroyl glucopyranoside 2 3 4ʹ 7 8-tetrahydroxyflavone 3 2-O-β-D-glucopyranosyl methyl salicylate 4 3- O-methylquercetin 5 đã được phân lập từ phần trên mặt đất của cây an xoa Herlicteres hirsuta thu hái tại tỉnh Gia Lai. Cấu trúc hóa học của chúng được xác định dựa vào phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1D-NMR và 2D-NMR và so sánh với các tài liệu đã công bố. Cả năm hợp chất 1-5 được đánh giá tác dụng bảo vệ gan trên dòng tế bào HepG2 được gây nhiễm độc bởi CCl4. Hợp chất 3 có tác dụng mạnh nhất với giá trị nồng độ bảo vệ 50 tế bào EC50 90 20 µg mL. Từ khóa An xoa Helicteres hirsuta hoạt tính bảo vệ gan. 1. MỞ ĐẦU Cây an xoa Helicteres hirsuta Lour. hay còn gọi là cây tổ kén cái dó lông thuộc họ Trôm Sterculiaceae . Trên thế giới an xoa có mặt ở Campuchia China India Indonesia Laos Malaysia Mianma Philippine và Thailand 1 . Ở Việt Nam cây an xoa phân bố từ Bắc chí Nam. Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam an xoa được dùng làm thuốc chữa ung nhọt kiết lị đậu sởi cảm cúm đái dắt . 2 . Các nghiên cứu về hoạt tính sinh học của cao chiết và các hợp chất phân lập từ loài an xoa cho thấy có nhiều hoạt tính đáng quan tâm như gây độc tế bào ung thư chống oxi hóa chống vi sinh vật 3-9 . Tuy nhiên đến nay có rất ít công trình công bố về tác dụng bảo vệ gan của loài an xoa ở Việt Nam. Để góp phần làm sáng tỏ tác dụng bảo vệ gan của loài dược liệu này bài báo trình bày kết quả phân lập xác định cấu trúc hóa học và tác dụng bảo vệ gan của các hợp chất phân lập được. 65 Hoạt tính bảo vệ gan của
