Mục tiêu của đề tài là đánh giá sự phân bố đặc điểm hình thái, xây dựng được bản đồ phân bố quần thể Xáo tam phân và một số loài thuộc chi Paramignya; xác định được mối quan hệ di truyền của quần thể Xáo tam phân bằng chỉ thị SSR; xác định được chỉ thị phân tử DNA để nhận dạng được loài Xáo tam phân P. trimera; xây dựng được quy trình nhân giống Xáo tam phân P. trimera in vitro thu thập tại Khánh Hòa. | BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ - Phí Thị Cẩm Miện Xây dựng chỉ thị phân tử nhận dạng và nghiên cứu nhân giống bảo tồn loài Xáo tam phân Paramignya trimera Chuyên ngành Công nghệ sinh học Mã số TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG NGHỆ SINH HỌC Hà Nội năm 2021 Công trình được hoàn thành tại - Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Viện Công nghệ sinh học Người hướng dẫn khoa học . Chu Hoàng Hà Phản biện 1 Phản biện 2 Phản biện 3 . Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp Học viện họp tại Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vào hồi giờ . ngày tháng năm 202 . Có thể tìm hiểu luận án tại - Thư viện Học viện Khoa học và Công nghệ - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Viện Công nghệ sinh học 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của luận án Cây Xáo tam phân có tên khoa học là Paramignya trimera Oliv. Guill. thuộc họ Cam Rutaceae phân bố chủ yếu ở tỉnh Khánh Hòa và tỉnh Ninh Thuận. Theo các tài liệu đã công bố ở Việt Nam có 7 loài thuộc chi Paramignya trong đó P. trimera là cây thân gỗ nhỏ dạng dây trườn mọc hoang phân bố ở vùng núi đá ở độ cao trên 200 m nơi có khí hậu khô cằn lớp đất mặt mỏng. Xáo tam phân đã được sử dụng nhiều trong đông y và dân gian như là một loài thảo dược để chữa nhiều bệnh về gan huyết áp và ung thư. Gần đây nhiều nghiên cứu cho thấy rễ Xáo tam phân chứa nhiều alkaloid saponin courmarin và triterpenoid có tác dụng ức chế viêm gan cấp gây độc đối với một số dòng tế bào ung thư. Đặc biệt dịch chiết Xáo tam phân lại an toàn cho sử dụng. Do rễ Xáo tam phân có tác dụng ức chế nhiều dòng tế bào ung thư nên giá của rễ cây này rất cao dẫn đến việc khai thác đến mức gần như cạn kiệt. Bên cạnh đó do khả năng giao phấn và tần suất đột biến ngẫu nhiên cao kết hợp với hiện tượng sinh sản vô phối và đa bội nên kiểu hình của cây Xáo tam phân trong tự nhiên rất đa dạng mang nhiều đặc điểm giống với