Bài viết này đề xuất một giải pháp cải thiện độ phân giải dọc cho sonar mặt mở tổng hợp (SAS) nhiều máy thu sử dụng xung điều tần tuyến tính (LFM) tại vùng biển Việt Nam có tính đến sự thay đổi vector vận tốc truyền âm khi phát và tần số Doppler. | Kỹ thuật điều khiển amp Điện tử NGHIÊN CỨU CẢI THIỆN ĐỘ PHÂN GIẢI DỌC CHO SONAR MẶT MỞ TỔNG HỢP NHIỀU MÁY THU SỬ DỤNG XUNG LFM TẠI VÙNG BIỂN VIỆT NAM Nguyễn Đình Tĩnh Trịnh Đăng Khánh Nguyễn Ngọc Đông Tóm tắt Bài báo này đề xuất một giải pháp cải thiện độ phân giải dọc cho sonar mặt mở tổng hợp SAS nhiều máy thu sử dụng xung điều tần tuyến tính LFM tại vùng biển Việt Nam có tính đến sự thay đổi vector vận tốc truyền âm khi phát và tần số Doppler. Bằng việc mô tả các quá trình vật lý đầy đủ hơn giải pháp kinh điển giải pháp đề xuất có thể cải thiện độ phân giải dọc cho SAS trong trường hợp có và không có sai số vận tốc truyền âm. Các kết quả mô phỏng minh chứng cho hiệu quả của giải pháp đề xuất với các số liệu đo được ở vùng biển Việt Nam. Từ khóa Sonar mặt mở tổng hợp Nhiều máy thu Phân giải dọc Chiếu xạ ngược Sai số vận tốc truyền âm. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Sonar mặt mở tổng hợp SAS hoạt động dựa trên việc kết hợp các tín hiệu thu ở các chu kỳ lặp liên tiếp khi phương tiện mang chuyển động trên một quỹ đạo thẳng để tạo ra độ phân giải dọc phân giải theo chiều chuyển động của phương tiện mang cao 1 . Nhờ vậy SAS được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng tìm kiếm xác tàu đắm phát hiện các vật thể nhỏ và khảo sát đại dương. Để nâng cao tốc độ quan sát người ta sử dụng các SAS nhiều máy thu trong các ứng dụng hiện nay của SAS 1 2 . Trong các hệ thống SAS nhiều máy thu các xung LFM được sử dụng phổ biến để nâng cao độ phân giải cự ly 3-5 . Khi làm việc trong điều kiện lý tưởng độ phân giải dọc của SAS bằng một nửa độ dài của một phần tử thu theo chiều dọc không phụ thuộc vào cự ly và tần số 1 3 . Khi có sai số vận tốc truyền âm nó kém đi theo sai số của vận tốc truyền âm 4 . Để cải thiện giá trị này có thể giảm kích thước của phần tử thu và tăng số lượng chu kỳ lặp 5 6 . Giải pháp này yêu cầu tăng số lượng phần tử thu và thời gian xử lý khó áp dụng trên một phần cứng có sẵn. Giải pháp mềm dẻo hơn là tối ưu hóa các xử lý dựa trên thuật toán tạo ra ảnh SAS có chất lượng cao như
