Mục tiêu nghiên cứu là giải pháp kĩ thuật áp dụng trong quá trình thiết kế và tối ưu thiết kế quang học nhằm hạn chế ảnh hưởng của hiệu ứng Narcissus. Các hệ thống ảnh nhiệt sử dụng đầu thu có làm lạnh thường bị ảnh hưởng lớn bởi hiệu ứng Narcissus, kể cả đối với vùng phổ làm việc 3-5 µm [MWIR] cũng như vùng 7-14 µm [LWIR], các kĩ thuật xử lí ảnh được dùng để khử bất đồng nhất (NUC) không thể triệt tiêu hết. | Nghiên cứu khoa học công nghệ ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP TỐI ƯU QUANG HỌC HẠN CHẾ HIỆU ỨNG NARCISSUS TRONG CÁC THIẾT BỊ ẢNH NHIỆT Đặng Chí Toàn Tóm tắt Mục tiêu nghiên cứu là giải pháp kĩ thuật áp dụng trong quá trình thiết kế và tối ưu thiết kế quang học nhằm hạn chế ảnh hưởng của hiệu ứng Narcissus. Các hệ thống ảnh nhiệt sử dụng đầu thu có làm lạnh thường bị ảnh hưởng lớn bởi hiệu ứng Narcissus kể cả đối với vùng phổ làm việc 3-5 µm MWIR cũng như vùng 7-14 µm LWIR các kĩ thuật xử lí ảnh được dùng để khử bất đồng nhất NUC không thể triệt tiêu hết. Các kết quả nghiên cứu được tính toán trên phần mềm thiết kế quang Zemax và Synopsys có thể ứng dụng trong đa dạng các bài toán thiết kế vật kính ảnh nhiệt cho ống nhòm kính ngắm máy đo quang phổ . Từ khóa Quang điện tử Ảnh nhiệt Vật kính ảnh nhiệt Đầu thu có làm lạnh Hiệu ứng Narcissus. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hiệu ứng Narcissus thường xuyên xuất hiện trong các hệ quang ảnh nhiệt dải sóng làm việc từ 3-14 µm 1 . Vết Narcissus xảy ra khi tồn tại độ chênh lệch nhiệt độ giữa đầu thu và môi trường xung quanh. Các đầu thu có làm lạnh có mức độ chênh lệch nhiệt khoảng 200oK tùy công nghệ trong khi đó độ nhạy nhiệt của các đầu thu ảnh nhiệt hiện nay thường rất nhỏ thông thường dưới 50 mK 2 3 . Do đó hiệu ứng Narcissus xảy ra rất mạnh hình 1 ảnh hưởng xấu đến chất lượng ảnh. Vết ảnh Narcissus được coi là một nguồn tín hiệu nhiễu của hệ thống nên chỉ có thể hạn chế hoặc khử bằng cách can thiệp vào thiết kế hệ thống như mạ chống phản xạ NUC sử dụng các bề mặt toán học phức tạp Binary . và giải pháp tính toán vết Narcissus song song với quá trình tối ưu bán kính từ khâu thiết kế hệ quang ảnh nhiệt. Bài báo này tập trung vào giải pháp tối ưu bán kính trong khâu thiết kế quang học nhằm hạn chế hiệu ứng Narcissus có tính toán và mô phỏng trên phần mềm thiết kế quang. 2. NỘI DUNG CHÍNH . Tổng quan về hiệu ứng Narcissus Xét về bản chất vết Narcissus là hệ quả của hiện tượng phản xạ ngược 4 . Dấu hiệu nhận biết hiệu ứng Narcissus là các vết ảnh có
