Bài viết trình bày khái niệm của Homocysteine; Cấu trúc phân tử của Homocysteine; Homocysteine trong máu; Cơ chế sinh lý bệnh tăng Homocysteine máu; Các nghiên cứu lâm sàng tăng Homocysteine máu trong tăng huyết áp và tai biến mạch máu não. | HOMOCYSTEINE MÁU TĂNG HUYẾT ÁP VÀ TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO . Nguyễn Đức Hoàng . Hoàng Khánh Sở Y Tế Thừa Thiên Huế Đại Học Y Dược Huế 1. MỞ ĐẦU Tai biến mạch máu não TBMMN là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau ung thư và các bệnh tim mạch. Tỉ lệ bệnh nhân bị TBMMN ở một số nước đã giảm rõ do khống chế được huyết áp động mạch nhưng ở nhiều nước tỉ lệ TBMMN vẫn ngày một tăng 2 . Nếu mạch máu não bị vỡ TBMMN thể xuất huyết XHN . Nếu mạch máu não bị tắc TBMMN thể nhồi máu NMN 1 . Có nhiều yếu tố nguy cơ YTNC gây TBMMN ngoài các YTNC kinh điển như tăng huyết áp THA đái tháo đường ĐTĐ bệnh tim mạch béo phì hút thuốc lá. Gần đây các tác giả nói tiếng Anh đã đề cập khá nhiều. Đó là tăng Homocysteine Hcy máu một YTNC của THA và TBMMN 3 . Để hiểu rõ hơn vấn đề này chúng tôi đi sâu phân tích Hcy là gì Công thức hoá học như thế nào Cơ chế gây bệnh và một số nghiên cứu lâm sàng về tăng Hcy máu 2. HOMOCYSTEINE . Homocysteine là gì Năm 1932 Hcy lần đầu tiên đã được mô tả bởi Butz và Vigneaud. Hcy thu được từ sản phẩm cô đặc axít nước tiểu khi đang điều trị methionine Finkelstein JD. 2000 . Năm 1962 Hcy đã được nhận diện trong nước tiểu ở một vài đứa trẻ chậm phát triển tinh thần Gerritsen T et al. 1962 . Một vài năm sau đó người ta đã xác định rằng Hcy tăng rất cao trong nước tiểu và trong máu ở những bệnh nhân thiếu hụt trầm trọng về mặt di truyền Cystathionine Beta-Synthase CBS Mudd SH 1964 . Các bệnh nhân thiếu hụt về mặt di truyền này đã được xác định có các động mạch bị xơ cứng sớm và huyết khối tắc mạch. Trên 50 bệnh nhân này bị bệnh tim mạch tái phát và vào khoảng 25 chết trước tuổi 30 Gibson JB 1964 7 . Năm 1969 McCully đã mô tả bệnh lý mạch máu ở những bệnh nhân này bao gồm sự gia tăng nhanh cơ trơn tiến triển của hẹp động mạch cảnh và sự biến đổi của cầm máu. Các nghiên cứu dịch tễ học đã chứng minh có sự kết hợp phổ biến giữa mức tăng Hcy máu trung bình với bệnh mạch máu cũng như các biến chứng ở phụ nữ mang thai các thiếu sót ở ống thần kinh các .