Trong nghiên cứu này, các đặc điểm giải phẫu thân, rễ và lá của loài dương xỉ tắc kè đá đã được trình bày. Thân cây gồm chủ yếu là mô mềm với kích thước tế bào lớn và nhiều bó mạch, tương đương cấu trúc trụ đơn. | BÁO CÁO KHOA HỌC VỀ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢNG DẠY SINH HỌC Ở VIỆT NAM - HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 4 DOI CẤU TẠO GIẢI PHẪU THÍCH NGHI CỦA CÂY TẮC KÈ ĐÁ Drynaria bonii Khuất Thị Hằng Nguyễn Thị Yến Ngọc Trần Thị Ánh Tuyết Hà Kiều Oanh Vũ Thị Dung Ngô Văn Tùng Nguyễn Văn Quyền Tóm tắt Dương xỉ là các thực vật có mạch chưa có hạt với cấu tạo giải phẫu đa dạng. Đặc điểm cấu tạo giải phẫu là cơ sở để so sánh phân loại thực vật nhóm này. Trong nghiên cứu này các đặc điểm giải phẫu thân rễ và lá của loài dương xỉ tắc kè đá đã được trình bày. Thân cây gồm chủ yếu là mô mềm với kích thước tế bào lớn và nhiều bó mạch tương đương cấu trúc trụ đơn. Rễ ngắn nhỏ và có lông bao phủ từ gốc tới gần đỉnh rễ giúp giữ nước. Lá có kích thước lớn với bó mạch ở gân lá giống ở thân tuy nhiên chức năng nâng đỡ chủ yếu do các tế bào mô cứng nằm ở ngoại vi cuống lá thực hiện. Phiến lá có bó mạch ở gân chính phân hóa 3 cực mô mềm không phân hóa và biểu bì với thành dày. Các dẫn liệu cho thấy đặc điểm thích nghi của cây như khả năng giữ nước của thân và rễ khả năng nâng đỡ lá. Các dẫn liệu này cũng là cơ sở để đánh giá khả năng thích nghi của cây và quan hệ nguồn gốc giữa các taxon dương xỉ. Từ khóa Drynaria bonii cấu tạo giải phẫu dương xỉ hệ mạch dẫn thích nghi. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Dương xỉ là các thực vật có mạch tiến hóa theo hướng lá lớn. Về mặt cấu tạo giải phẫu dương xỉ có cấu tạo rất đa dạng. Hệ mạch của chúng có nhiều đặc điểm khác nhau và khác với các loài thực vật có hạt. Đặc điểm cấu tạo giải phẫu là cơ sở để so sánh và phân loại các loài dương xỉ Ebihara et al 2007 White amp Turner 2017 . Đó cũng là dữ liệu để phân tích mối quan hệ nguồn gốc và tiến hóa của các loài dương xỉ Little et al. 2006 . Nghiên cứu cấu tạo giải phẫu cũng là cơ sở để đánh giá khả năng thích nghi của thực vật. Cấu tạo giải phẫu cơ quan sinh dưỡng có thể giúp đánh giá khả năng thích nghi liên quan đến điều kiện nước trong đất Bramley et al. 2009 hay khả năng dẫn truyền và nâng đỡ cho cơ .