Từ các dịch chiết lá của loài Râu hùm hoa tía Tacca chantrieri André ở Việt Nam đã phân lập được các chất gồm RHH1 và RHH2 từ cặn chiết n-hexane, RHE1 và RHE2 từ cặn chiết ethyl acetate, RHW1 từ nước. Bằng các phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân, phổ khối lượng và so sánh với các số liệu đã được công bố đã xác định cấu trúc của 3 chất phân lập được gồm RHW1 từ cặn chiết nước là (6S, 9R)-roseoside; RHH2 từ cặn chiết n-hexane là β-sitosterol và RHH1 từ cặn chiết n-hexane là Triolein. | BÁO CÁO KHOA HỌC VỀ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢNG DẠY SINH HỌC Ở VIỆT NAM - HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 4 DOI NGHIÊN CỨU TÁCH CHIẾT MỘT SỐ HỢP CHẤT TRONG LÁ CỦA LOÀI RÂU HÙM HOA TÍA Tacca chantrieri André Ở VIỆT NAM Nguyễn Quang Huy Lê Tiến Nga Vũ Thị Diệp Tóm tắt Từ các dịch chiết lá của loài Râu hùm hoa tía Tacca chantrieri André ở Việt Nam đã phân lập được các chất gồm RHH1 và RHH2 từ cặn chiết n-hexane RHE1 và RHE2 từ cặn chiết ethyl acetate RHW1 từ nước. Bằng các phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân phổ khối lượng và so sánh với các số liệu đã được công bố đã xác định cấu trúc của 3 chất phân lập được gồm RHW1 từ cặn chiết nước là 6S 9R -roseoside RHH2 từ cặn chiết n-hexane là β-sitosterol và RHH1 từ cặn chiết n-hexane là Triolein. Chất RHH2 không có hoạt tính chống oxi hoá và kháng nấm nhưng có hoạt tính kháng với vi khuẩn Gram Staphylococcus aureus Lactobacillus fermentum Bacillus subtillis với giá trị IC50 lần lượt là 1 1 25 8 79 7 µg mL và vi khuẩn Gram - Escherichia coli Salmonella enterica với IC50 tương ứng 4 4 và 3 1 µg mL. Từ khóa Tacca chantrieri cặn chiết lá kháng khuẩn Râu hùm hoa tía. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Các cây thuốc là nguồn nguyên liệu trực tiếp hoặc gián tiếp cho ngành công nghiệp dược hóa dược. Các nghiên cứu gần đây cho thấy nhiều loại dược phẩm đang được dùng chữa bệnh hoặc đang thử cận lâm sàng đều có nguồn gốc từ tự nhiên. Chi Râu hùm danh pháp khoa học Tacca thuộc họ Dioscoreaceae gồm 12-31 loài với các tên gọi như nưa củ nưa ngải rợm hạ túc râu hùm phát triển phổ biến trong khu vực Đông Nam Á Vũ Thị Quỳnh Chi và nnk 2015 . Theo Danh mục thực vật cho đến nay ghi nhận 17 loài phân bố phổ biến ở các nước Châu Á trong đó ở Việt Nam hiện có 6 loài được sử dụng phổ biến làm thuốc chữa thấp khớp viêm loét dạ dày viêm gan. và làm thực phẩm như rau ăn Quang và nnk 2012 . Nghiên cứu của Quang và nnk. 2012 cho thấy các loài trong chi Tacca có chứa các chất như taccalonolide withanolide cholestane spirostanol furostanol. Từ loài
