Nghiên cứu này nhằm tổng quan về đa dạng thành phần loài của giống cá này từ các công trình trong và ngoài nước khi cập nhật và tu chỉnh tên khoa học. Bài viết cũng tập hợp bộ ảnh của 18 loài cá trên. Đây là những thông tin quan trọng để đưa ra các định hướng nghiên cứu giống cá này ở Việt Nam. | Hội thảo khoa học Quốc gia Quản lý tài nguyên môi trường và phát triển bền vững vùng Tây Bắc Việt Nam TỔNG QUAN GIỐNG CÁ BỐNG ĐÁ Rhinogobius Gill 1859 Ở VIỆT NAM Nguyễn Quang Huy1 Nguyễn Hữu Dực1 Tạ Thị Thủy2 Trần Đức Hậu1 1 Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Email hautd@ Tóm tắt Trên thế giới ghi nhận 83 loài trong giống cá bống đá Rhinogbius với nhiều loài mới được cập nhật về phân loại học. Nghiên cứu này nhằm tổng quan về đa dạng thành phần loài của giống cá này từ các công trình trong và ngoài nước khi cập nhật và tu chỉnh tên khoa học. Kết quả cho thấy có 18 loài thuộc giống Rhinogobius ở Việt Nam R. albimaculatus R. boa R. brunneus R. duospilus R. honghensis R. imfasciocaudatus R. leavelli R. maculicervix R. milleri R. nammaensis R. ngutinhoceps R. phuongae R. similis R. sulcatus R. taenigena R. variolatus R. vermiculatus và R. virgigena. Trong 18 loài 03 loài R. brunneus R. leavelli và R. similis có vùng phân bố rộng đặc biệt loài R. similis chiếm ưu thế tại các lưu vực ở sông Việt Nam. Bài báo cũng tập hợp bộ ảnh của 18 loài cá trên. Đây là những thông tin quan trọng để đưa ra các định hướng nghiên cứu giống cá này ở Việt Nam. Từ khóa Cá nước ngọt Đa dạng loài Định hướng nghiên cứu Rhinogobius Việt Nam. 1. GIỚI THIỆU Giống cá bống đá Rhinogobius Gill 1859 phân bố rộng ở vùng Đông Á và Đông Nam Á bao gồm vùng Viễn Đông Nga Nhật Bản Hàn Quốc Trung Quốc Đài Loan Philippin Việt Nam Lào Camphuchia và Thái Lan 1 . Phân biệt giống cá này với các giống cá bống khác bởi tổ hợp đặc điểm sau D1 V-VII D2 I 6-11 A I 5-11 P 14-23 V I 5 LR 25-44 TR 7-16 25-29 đốt sống cơ thể phần lớn phủ bởi vảy lược mõm má và xương nắp mang không vảy má với nhiều đường cảm giác chạy dọc 2 3 4 . Trên thế giới giống Rhinogobius gồm 83 loài với nhiều loài chưa được xác định 5 . Ở Việt Nam giống Rhinogobius có 12 loài Nguyễn Văn Hảo 2005 6 . Tuy nhiên những năm gần đây trong giống này có một số loài mới được phát hiện và nhiều loài được tu chỉnh tên .