Ngô thù du (tên khoa học là Evodia rutaecarpa thuộc họ Cam, Rutaceae) là một trong những dược liệu quý trong y học cổ truyền dùng để điều trị các bệnh viêm nhiễm, sốt nóng, đau bụng Bài viết trình bày việc nghiên cứu thành phần hóa học có cấu trúc Alkaloids từ cây ngô thù du Việt Nam (Evodia rutaecarpa). | KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC CÓ CẤU TRÚC ALKALOIDS TỪ CÂY NGÔ THÙ DU VIỆT NAM EVODIA RUTAECARPA STUDY ON THE ALKALOID CONSTITUENTS OF VIETNAMESE EVODIA RUTAECARPA TRẦN MẠNH HÙNG MAI THỊ SƯƠNG SA VÕ THỊ THƯƠNG DƯƠNG THỊ THUẤN NGUYỄN PHƯƠNG LAN NGUYỄN PHI HÙNG TÔ ĐẠO CƯỜNG TÓM TẮT Ngô thù du tên khoa học là Evodia rutaecarpa thuộc họ Cam Rutaceae là một trong những dược liệu quý trong y học cổ truyền dùng để điều trị các bệnh viêm nhiễm sốt nóng đau bụng Bằng các phương pháp sắc ký chúng tôi đã phân lập được sáu hợp chất hóa học có cấu trúc dạng indolopyridoquinazolinone alkaloid có tên là rutaecarpine 1 evodiamine 2 7-hydroxyrutaecarpine 3 ketoyobyrine 4 ketoyobyrine 16-methyl ether 5 và norketoyobyrine 6 dựa trên các đặc điểm hóa lý sự phân tích phổ cộng hưởng từ hạt nhân và qua sự so sánh với các công bố khoa học trước đó. Đây là những hợp chất quan trọng trong thực vật này và là sự công bố cấu trúc chi tiết lần đầu tiên của dược liệu Ngô thù du của Việt Nam. ABSTRACT Ngo-thu-du Evodia rutaecarpa Rutaceae is one of the most important traditional plant in oriental medicine. It was used as anti-inflammation anti-fever anti-apdominal pain and many other diseases. In our experiment from the fruit of E. rutaecarpa six natural compounds as rutaecarpine 1 evodiamine 2 7-hydroxyrutaecarpine 3 ketoyobyrine 4 ketoyobyrine 16-methyl ether 5 and norketoyobyrine 6 with the chemical structure belonging to indolopyridoquinazolinone alkaloid skeleton were isolated. They are the main constituents of this plant and this is the first time those compounds have been isolated from the Vietnamese original E. rutaecarpa. 1. Giới thiệu Tên gọi Ngô thù du NTD còn gọi là Ngô thù Thù du là quả chín phơi khô của cây có tên khoa học là Evodia rutaecarpa Juss. Benth thuộc họ Cam Rutaceae 1 . Ở nước ta cây thuốc được phát hiện ở tỉnh Hà Giang có tên là Xà lạp hay Ngô thù. Trên thế giới đặc biệt ở Trung Quốc còn các loại Ngô thù khác cũng dùng quả chín làm thuốc như .
