Bài viết tiếp cận đề tài chiến tranh qua hai luận điểm chính: 1/ Nhận thức lại hiện thực chiến tranh và người lính. 2/ Cảm hứng ngợi ca, tự hào và ân nghĩa. Qua đó, chứng minh sự thay đổi “cái nhìn nghệ thuật” của tác giả và đặc điểm thi pháp của thơ giai đoạn này. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 18 Số 3 2021 THƠ VIỆT NAM 1975 1985 VIẾT VỀ CHIẾN TRANH SAU CHIẾN TRANH Nguyễn Hữu Công Khoa Ngữ văn Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email congnh@ Ngày nhận bài 10 01 2021 ngày hoàn thành phản biện 4 3 2021 ngày duyệt đăng 15 4 2021 TÓM TẮT Thơ Việt Nam thời hậu chiến 1975-1985 đã thay đổi về thi pháp xuất phát từ sự thay đổi về bối cảnh lịch sử - xã hội từ đó kéo theo sự thay đổi quan niệm về hiện thực và con người. Đề tài chiến tranh trong thơ 1975-1985 cũng có sự thay đổi đáng kể. Cách viết miêu tả con người trong chiến tranh của thời chiến đã thay bằng các viết miêu tả chiến tranh trong con người của thời bình với sự cắt nghĩa và lý giải khách quan chân thật. Bài viết tiếp cận đề tài chiến tranh qua hai luận điểm chính 1 Nhận thức lại hiện thực chiến tranh và người lính. 2 Cảm hứng ngợi ca tự hào và ân nghĩa. Qua đó chứng minh sự thay đổi cái nhìn nghệ thuật của tác giả và đặc điểm thi pháp của thơ giai đoạn này. Từ khóa Thơ Việt Nam 1975-1985 đề tài chiến tranh nhận thức lại thi pháp đổi mới. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Văn học Việt Nam sau năm 1975 nói chung thơ nói riêng đã có những thay đổi cái nhìn nghệ thuật về chiến tranh và con người trong chiến tranh. Nếu trước đây nhà thơ chú trọng mô tả con người trong chiến tranh với ý thức công dân và trách nhiệm sâu sắc của họ trước Tổ quốc và nhân dân thì nay nhà thơ lại quan tâm đến chiến tranh trong con người với cái nhìn hiện thực nghiêm ngặt nhất để thấy mối quan hệ giữa cái riêng và cái chung cá nhân và cộng đồng mà ở đó các bước đi của lịch sử của chiến tranh nằm trong ý thức và trong mỗi suy nghĩ hành động của con người. Chiến tranh trong con người là cách chiếm lĩnh mới về hiện thực giúp người đọc thấy được tính tích cực của con người trong việc làm chủ hoàn cảnh và cải tạo hoàn cảnh như thế nào trong đời sống chiến tranh ác liệt và bi kịch theo từng khả năng phán đoán và lựa chọn hành vi đạo đức của từng chủ thể. Trong bài viết ngắn này
