Bài viết cho thấy, cơ chế hóa bền thép austenite mangan cao từ trước đến nay được đề cập nhờ cơ chế chuyển biến từ austenite sang mactenxit dưới tác dụng của tải trọng va đập. Tuy nhiên, những năm gần đây bằng các biện pháp kỹ thuật hiện đại (TEM, SEM ) đã chứng minh được rằng quá trình hóa bền của thép không phải là cơ chế Mactenxit mà đó là hóa bền bằng song tinh, xô lệch mang; cacbit phân tán và sự xuất hiện của lớp nano austenite trên bề mặt chi tiết. | CHÀO MỪNG NGÀY THÀNH LẬP TRƯỜNG 1 4 2018 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM QUÁ TRÌNH HÓA BỀN THÉP AUSTENITE MANGAN CAO NGUYỄN DƯƠNG NAM Viện Cơ khí Đại học Hàng Hải Việt Nam Tóm tắt Cơ chế hóa bền thép austenite mangan cao từ trước đến nay được đề cập nhờ cơ chế chuyển biến từ austenite sang mactenxit dưới tác dụng của tải trọng va đập. Tuy nhiên những năm gần đây bằng các biện pháp kỹ thuật hiện đại TEM SEM đã chứng minh được rằng quá trình hóa bền của thép không phải là cơ chế Mactenxit mà đó là hóa bền bằng song tinh xô lệch mang cacbit phân tán và sự xuất hiện của lớp nano austenite trên bề mặt chi tiết. Bằng các công thức toán học đã chứng minh được rằng với hàm lượng C và Mn cao thì trong thép không thể xuất hiện dạng tổ chức Mactenxit mà đó chỉ có thể là austenite. 1. Giới thiệu Thép austenite mangan cao với hàm lượng Mn lớn hơn 10 Mn . Mn là nguyên tố mở rộng khu vực nên thép thuộc loại Austenite có tổ chức Austenite ổn định ở nhiệt độ thường . Với tổ chức Austenite thép có độ dai cao độ cứng thấp song khi làm việc dưới áp lực cao và bị va đập Austenite với mạng A1 rất nhạy cảm với hóa bền biến dạng bị biến dạng dẻo và hóa bền mạnh. Kết quả là làm tăng mạnh độ cứng và tính chống mài mòn của lớp bề mặt còn lõi vẫn giữ nguyên tổ chức ban đầu nên duy trì được độ dai. Hiện tượng này của thép austenite mangan cao được gọi là hóa bền biến dạng . Khi thép austenite mangan cao chịu tải trọng va đập mạng tinh thể của austenit bị xô lệch xuất hiện khuyết tật xếp sự phá hủy cấu trúc theo trật tự cũ sự thay đổi cấu trúc . Khuyết tật xếp mang một lượng năng lượng gọi là năng lượng khuyết tật xếp SFE . Giá trị của năng lượng khuyết tật xếp phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng chủ yếu là yếu tố nội tại tức là thành phần của thép 1 Năng lượng khuyết tật xếp được tính theo biểu thức Theo OLSON và COHEN trong tài liệu số 3 ΥSFE 2ρ G γ ε 2 Ϭγ-ε Trong đó Gγ-ε là sự chênh lệch về năng lượng tự do Gibb giữa pha austenite γ và pha mactenxit ε ρ là mật độ nguyên tử trên mặt 111 và σγ ε là năng .
