Mục đích nghiên cứu của đề tài là làm rõ đặc điểm của nghệ thuật trình diễn nghi lễ Then của người Tày ở huyện Bắc Sơn trong vùng Then Lạng Sơn. Qua đó tìm hiểu sự biến đổi của nghệ thuật trình diễn nghi lễ Then trong bối cảnh được sân khấu hóa văn hóa dân tộc như hiện nay. Từ đó góp phần vào việc bảo tồn có hiệu quả và phát huy các giá trị bản sắc văn hoá truyền thống của loại hình nghệ thuật trình diễn này. | BỘ VĂN HÓA THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI NGUYỄN THỊ TUYẾT NHUNG NGHỆ THUẬT TRÌNH DIỄN NGHI LỄ THEN CỦA NGƯỜI TÀY Ở HUYỆN BẮC SƠN TỈNH LẠNG SƠN Chuyên ngành Văn hóa học Mã số 62310640 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC HÀ NỘI 2017 Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI BỘ VĂN HÓA THỂ THAO VÀ DU LỊCH Ngƣời hƣớng dẫn khoa học . Nguyễn Thị Yên Phản biện 1 Lê Hồng Lý- Viện Nghiên cứu Văn hóa Phản biện 2 Phạm Quang Hoan- Viện Dân tộc học Phản biện 3 Lê Ngọc Canh- Hội nghệ sỹ Múa Việt Nam Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sỹ cấp tại Trường Đại học Văn hóa Hà Nội Số 418 đường La Thành Đống Đa Hà Nội Vào hồi giờ ngày tháng năm 2017 Có thể tìm hiểu luận án tại - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Thư viện trường Đại học Văn hóa Hà Nội 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nghi lễ Then là một di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của người Tày. Từ lâu diễn xướng nghi lễ Then đã trở thành sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng đặc sắc của các tộc người Tày ở Việt Bắc. Nghi lễ Then thường được các thầy cúng người Tày thực hiện trong các nghi lễ thờ cúng của các gia đình như Lễ giải hạn chữa bệnh lễ cầu an lễ chúc thọ lễ chúc tụng đặc biệt là các đại lễ Lẩu Then của bản thân thầy Then như lễ cấp sắc lễ tăng sắc lễ cáo lão. với sự tham gia kết hợp một cách hài hòa của các yếu tố từ không gian thời gian sự tương tác giữa các thành phần tham gia nghi lễ đến sự phối hợp chặt chẽ của các thành tố nghệ thuật khác nhau như âm nhạc múa mĩ thuật. trong môi trường diễn xướng tâm linh giúp người tham dự cảm nhận được ý tưởng nội dung của nghi lễ bằng cả thính giác lẫn thị giác. Nếu như thành tố âm nhạc và ngôn từ trong Then có ý nghĩa chuyển tải nội dung mục đích nghi lễ thì thành tố múa có tác dụng biểu đạt bằng động tác làm rõ hơn nội dung nghi lễ tạo nên đặc trưng riêng có của NTTD nghi lễ Then là phương tiện giúp những người tham gia cuộc lễ thể hiện tâm tư tình cảm giao lưu giải trí và cố