Bài viết tập trung nghiên cứu và nêu lên một số vấn đề lý luận chung về án lệ, sau đó phân tích mô hình án lệ trong hệ thống pháp luật Anh - Mỹ (common law), trên cơ sở đó đưa ra một số gợi mở cho việc công bố và áp dụng án lệ tại Việt Nam. | ÁN LỆ TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT ANH - MỸ VÀ MỘT SỐ GỢI MỞ CHO VIỆT CÔNG BỐ VÀ ÁP DỤNG ÁN LỆ TẠI VIỆT NAM . Đoàn Thị Ngọc Hải Nghiên cứu sinh Khoa Pháp luật Dân sự Trường Đại học Luật Hà Nội TÓM TẮT Nguồn luật chính tạo nên đặc trưng của hệ thống pháp luật Anh - Mỹ là án lệ. Trong quá trình xét xử tại tòa án các Thẩm phán của Anh - Mỹ phải tuân theo nguyên tắc tiền lệ pháp stare decisis chịu sự ràng buộc bởi án lệ. Bài viết tập trung nghiên cứu và nêu lên một số vấn đề lý luận chung về án lệ sau đó phân tích mô hình án lệ trong hệ thống pháp luật Anh - Mỹ common law trên cơ sở đó đưa ra một số gợi mở cho việc công bố và áp dụng án lệ tại Việt Nam. Từ khóa Án lệ hệ thống luật Anh - Mỹ gợi mở công bố và áp dụng Việt Nam ABSTRACT The main source of laws that characterizes the Anglo-American legal system is case law. During the adjudicating at the court Anglo-American judges must follow the principle of precedent stare decisis bound by case law. The article focuses on re- searching and raising some general theoretical issues about case law then analyzes the case law model in the Anglo American legal system. On that basis the article gives some suggestions for the publication and application of case law in Vietnam. Keywords Case law England American legal system. Suggested publish and applied Vietnam. 1. Một số vấn đề ly luận chung về án lệ Trong tiếng Anh án lệ là quot precedent thuật ngữ này phát sinh từ hệ thống thông luật common law với hệ thống quan điểm lý luận pháp lý khác biệt hẳn với hệ thống dân luật civil law . Vì vậy án lệ sẽ không dễ dàng được tiếp nhận đối với các luật gia nhà nghiên cứu ở các nước thuộc hệ thống dân luật. Theo từ điển Black s Law thì án lệ được hiểu như sau Án lệ là việc làm luật của tòa án khi công nhận và áp dụng các quy tắc mới trong quá trình xét xử77 Vụ việc đã được giải quyết làm cơ sở để đưa ra phán quyết cho những trường hợp có tình tiết hoặc vấn đề tương tự sau này78. Trong hệ thống pháp luật Anh - Mỹ liên quan đến án lệ có
