Quy luật phân loại tự nhiên theo độ cao là quy luật phân loại không gian quan trọng không chỉ đối với các thành phần tự nhiên mà còn đối với các thực thể của phức hợp tự nhiên. Bài báo đã đề cập đến bản chất của luật từ các góc độ khái niệm, nguyên nhân và đại diện. Nó cũng nêu lên những điểm chi tiết trong việc giảng dạy luật này cho học sinh trung học cũng như học sinh tại các trường cao đẳng và đại học. Mời các bạn cùng tham khảo! | VI C GI NG D Y QUI LU T PH N HÂA CÕA TÜ NHI N THEO AI CAO ng Duy Lñi Bòi Thà Thanh Dung Tr íng i håc S ph m H nëi 1 t v n Trong lîp vä àa l cõa Tr i t qui luªt ph n hâa àa îi v qui luªt ph n hâa phi àa îi l hai qui luªt ph n hâa khæng gian cì b n nh t cõa c c th nh ph n tü nhi n công nh c c thº têng hñp tü nhi n. N u nh qui luªt ph n hâa àa îi ph n nh sü ph n hâa cõa tü nhi n theo c c v ë ñc nhªn thùc v tr nh b y kh rã r ng th c c qui luªt ph n hâa phi àa îi trong â câ qui luªt ph n hâa theo ai cao di n ra phùc t p hìn nhi u. Vi c gi ng d y qui luªt ph n hâa cõa tü nhi n theo ai cao trong ch ìng tr nh gi ng d y àa l tø c p trung håc n i håc ð n îc ta hi n nay ñc cªp tîi vîi c c mùc ë næng s u kh c nhau. Tuy nhi n v n r t c n thi t ph i nghi n cùu º câ sü hiºu bi t th u o v qui luªt n y v vªn döng nâ trong gi ng d y àa l tü nhi n ð c c c p håc. 2 Nëi dung nghi n cùu B n ch t cõa qui luªt ph n hâa cõa tü nhi n theo ai cao Kh i ni m Qui luªt ph n hâa cõa tü nhi n theo ai cao l sü thay êi câ qui luªt cõa c c th nh ph n tü nhi n v c c c nh quan theo ë cao cõa àa h nh. Nguy n nh n Câ hai nguy n nh n ch nh º d n n qui luªt ph n hâa cõa tü nhi n theo ai cao - T c ëng cõa nëi lüc g y ra ho t ëng uèn n p t o nói. - Sü gi m nhi t ë theo ë cao còng sü thay êi cõa l ñng m v l ñng m a ð vòng nói. Tø hai nguy n nh n n y c n kh ng ành rã hai v n sau - Qui luªt n y ch thº hi n ð c c vòng mi n nói nói c ng cao th biºu hi n qui luªt c ng rã r t. - Câ sü kh c bi t r t cì b n v nguy n nh n gi m nhi t ë Theo qui luªt ph n hâa àa îi nhi t ë gi m d n tø x ch o v ph a hai cüc cõa Tr i t do gâc nhªp x gi m tø 90o n 0o c n c n bùc x gi m tø trà sè d ìng xuèng trà sè m. Sü gi m nhi t ë theo v ë di n ra chªm trung b nh ð b n c u B c nhi t ë gi m 0 5o C tr n méi v ë . Theo qui luªt ph n hâa ai cao phi àa îi sü gi m nhi t ë theo ë cao l do c n b ng bùc x gi m m c dò l ñng bùc x M t Tríi thu ñc lîn nh ng l ñng bùc x tø m t t m t i cán lîn hìn . Sü gi m nhi t ë theo ë cao di n ra r t nhanh .
