Bài viết trình bày phương pháp xây dựng mô hình toán xác định lực căng dây cáp điều khiển của tên lửa chống tăng có điều khiển tầm gần nhằm mục đích hoàn thiện mô hình động lực học bay của tên lửa. Kết quả tính toán lực căng dây cáp từ mô hình toán được so sánh với kết quả thử nghiệm. | Nghiên cứu khoa học công nghệ NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH LỰC CĂNG DÂY CÁP TÊN LỬA CÓ ĐIỀU KHIỂN TẦM GẦN Trần Mạnh Tuân1 Nguyễn Văn Chúc1 Lê Đức Hạnh2 Phan Thế Sơn1 Tóm tắt Lực căng dây cáp điều khiển chiếm thành phần cản trở chuyển động đáng kể đối với tên lửa có điều khiển sử dụng dây cáp để truyền tín hiệu. Bài báo trình bày phương pháp xây dựng mô hình toán xác định lực căng dây cáp điều khiển của tên lửa chống tăng có điều khiển tầm gần nhằm mục đích hoàn thiện mô hình động lực học bay của tên lửa. Kết quả tính toán lực căng dây cáp từ mô hình toán được so sánh với kết quả thử nghiệm. Kết quả nghiên cứu của bài báo có thể được ứng dụng khi thiết kế hệ thống lớp tên lửa có điều khiển sử dụng dây cáp. Từ khóa Lực căng dây cáp Tên lửa có điều khiển Mô phỏng động lực học bay. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Tính đến nay các lớp tên lửa chống tăng TLCT đã trải qua 3 thế hệ phát triển. Trong đó các loại tên lửa chống tăng thế hệ thứ nhất Malyutka và thế hệ thứ hai Konkurs Fagot . đều sử dụng dây cáp để truyền tín hiệu điều khiển từ đài điều khiển mặt đất lên quả đạn. Ưu điểm chính của phương pháp điều khiển sử dụng dây cáp là khả năng chống nhiễu tốt phù hợp sử dụng cho các loại tên lửa có cự ly tấn công gần. Khi phóng tên lửa một đầu dây cáp được cố định tại bệ phóng đầu có lại gắn với cuộn dây nằm trên quả đạn. Trong quá trình chuyển động bay của tên lửa dây cáp liên tục được tời ra khỏi quả đạn theo từng vòng và từng lớp. Điều này làm cho khối lượng tên lửa giảm dần theo thời gian. Chuyển động của đạn khi đó có thể được coi là chuyển động của vật có khối lượng biến đổi. Phương trình mô tả chuyển động của vật có khối lượng biến đổi như sau 8 dv m F 1 dt Trong đó F là ngoại lực tác dụng vào vật thể là phản lực hình thành do việc biến đổi khối lượng của vật thể chuyển động gọi là lực Mechersky. Các công trình nghiên cứu về mô hình toán mô tả động lực học bay của tên lửa có điều khiển trên thế giới chủ yếu dành cho các loại tên lửa sử dụng đầu tự dẫn hoặc truyền tín hiệu bằng sóng vô tuyến .